Removal and Detention of Sheikh Abdullah

Removal and Detention of Sheikh Abdullah Meanwhile, the expectation that Kashmir as an integral part of India would work out its destiny with the rest of the country in consonance with the ideals of secularism and democracy were belied with Sheikh Abdullah trying to change his stand after 1952 and beginning to think in terms of an Independent Kashmir. Consequently, the 'Sadar-e-Riyasat' removed Sheikh Abdullah from the Prime Ministership on 9 August 1953 and put him under detention. He was succeeded by Bakshi Ghulam Mohammad as Prime Minister. This event had been preceded by efforts of the Government of India to make Sheikh Abdullah to abide by the earlier commitments in the form of an agreement reached between him and the Government of India on 24 July 1952. This agreement, interalia, conceded elected Sadar-e-Riyasat, limited jurisdiction of Supreme Court and extension of Emergency provision of the Indian Constitution at the request of the State Government. Formation of the Plebescite Front Following the overthrow of Sheikh Abdullah, his lieutenant Mirza Afzal Beg formed the Plebiscite Front on 9 August 1955 to fight for the plebiscite demand and the unconditional release of Sheikh Abdullah who had been arrested after his removal. The activities of the Plebiscite Front eventually led to the institution of the Kashmir Conspiracy Case in 1958 and two other cases. The release of Sheikh Abdullah following the withdrawal of the Kashmir Conspiracy Case in 1964 gave a new impetus to the party and Sheikh Abdullah and Mirza Afzal Beg launched an offensive approach by instigating the people against India. They also carried out anti- India propaganda abroad which led to their fresh detention in May 1965. This led to the decline in the activities of the Plebiscite Front. However, with the release of Sheikh Abdullah in January 1968, the Plebiscite Front revived its activities and began to spread its influence throughout the valley with Sheikh Abdullah reverting to open attacks against India, besides challenging the finality of the accession. Bakshi Ghulam Mohammad relinquished his office in October 1963 under the Kamraj Plan and was succeeded by Shamshudin as the prime minister of the state (the nomenclature of PM was changed to Chief Minister in 1964). The theft of the holy relic from Hazratbal shrine in December 1963 led to a widespread mass upsurge and riots for a month till the holy relic was recovered and identified. By leading these widespread agitations, Mir Waiz Maulvi Farooq launched his career in Kashmir politics although he was only 19 years old. After the holy relic episode, G.M. Sadiq became the chief minister of the State. Indo-Pak War of 1965 The Pakistani invasion of India in 1965, similar to that of 1947, was a well thought out diabolical plan consistent with Pakistan's anti-India and annex-Kashmir policies pursued since its formation. The objectives and modus operandi were the same. Pakistan-trained infiltrators supported by its regular army soldiers were pushed into Indian territory with the same purpose of sabotage, disruption and distribution of arms among the locals to start a guerrilla uprising. The prevailing conditions which encouraged Pakistan to undertake the misadventure were in fact, construed as ideal by Pakistan. The death in May 1964 of Pandit Jawaharlal Nehru and the coming to power of the late Lal Bahadur Shastri as Nehru's successor were treated by Pakistan as an encouragement to complete its unfinished war of 1947. Shastri was considered as a weakling and India was perceived as being deeply pre-occupied with its internal crises. Therefore, Pakistan assumed that India would not be able to react effectively to the situation. Simultaneously, article 356 and 357 of the Indian constitution which provided for governor's rule were extended to J&K under the process of integration. This was considered by Sheikh Abdullah as an encroachment on Kashmir's status as the article, in fact, provided for the governor's rule without the consent of the state legislature. The resentments expressed by Sheikh Abdullah were also construed as a probable Kashmiri support to Pakistan in the eventuality of a war with India. The invasion into J&K in the form of an armed infiltration in small numbers started from August 1965. The Pak incursions in J&K continued for about a month till the ceasefire was effected under the aegis of the UN Security Council on 23 September 1965. The invaders were repulsed by the Indian army and Pakistan's 'Operation Gibraltar' resulted in a total failure. The Kashmiris' support, in fact, was miscalculated by the Pakistani authorities and the invaders. Both the countries later signed the Tashkent Declaration on 10 January 1966 which provided for a temporary truce.During the 1965 Indo-Pak war, the efforts of Pakistan to win over the Kashmiri population did not get any appreciable response and the Pakistani infiltrators were beaten back. Meanwhile, the anti-India and pro-Pakistan activities of the Plebiscite Front (PF) led to its ban in January 1971 under the Unlawful Activities (Prevention) Act and Sheikh Abdullah, M.A. Beg and G.M. Shah were ordered to leave the State. The activities of the PF received considerable setback after the Indo-Pak war of 1971 and the consequent creation of Bangladesh. The reality of the situation had a sobering impact on Sheikh Abdullah and his supporters and they started thinking in terms of evolving a solution of the Kashmir problem within the frame work of the Indian Constitution and therefore, started laying more emphasis on autonomy. This change in the attitude of the Plebiscite Front leaders resulted in prolonged negotiations leading to the Kashmir Accord of February 1975. Under this accord, Sheikh Abdullah was allowed to form the government in J&K. The Congress (I) government in the State led by Mir Qasim allowed Sheikh Abdullah to revive the National Conference (NC) only after he accepted the finality of the Accession and the dissolution of the PF. Fresh elections were held in June 1977 and the NC under the leadership of Sheikh Abdullah returned to power with majority.

رہبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت اللہ العظمی خامنہ ای

رہبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت اللہ العظمی خامنہ ای نے نماز کے سترھویں اجلاس کے نام ایک پیغام میں اس سال کے اجلاس کو جوانوں کے نام سے موسوم کرنے کو اچھا اور پسندیدہ عمل قرار دیتے ہوئے فرمایا: جوانوں کو نماز کی نورانیت اور بہجت سے آشنا کرنا ان کی بہت بڑی خدمت ہے اور وہ اس کی بدولت مستقبل کو اپنے پختہ عزم کے ساتھ تعمیر کریں گے۔ رہبر معظم کے پیغام کا متن حسب ذیل ہے: بسم اللہ الرحمن الرحیم اس سال کے اجلاس کو جوانوں کے نام سے موسوم کرنا اچھا اور پسندیدہ عمل ہے جو اس راز و نیاز اور فیض الہی کے سرچشمہ پر صحیح نگاہ کا غماز ہے جوانوں کے پاک و پاکیز دل وہ مرکز ہیں جہاں پر یہ نورانی چراغ اپنے نور و گرمی سے معنوی راستوں میں ہدایت اور منحرف راستوں سے نجات کا باعث بن سکتا ہے جوانوں کو نماز کی نورانیت اور بہجت سے آگاہ کرنا ان کی حال و استقبال میں بہت بڑی خدمت ہے جسے وہ اپنے پختہ عزم و ارادہ کے ساتھ تعمیر کریں گے۔ میری سفارش یہ ہے کہ مسجد کو بھی جوانوں کے دلوں کی طرح پاک وپاکیزہ اور شوق و نشاط سے لبریز کریں مسجد بھی ایسا مرکز ہونا چاہیے جہاں نماز کا چراغ روشن و تابناک رہے اور معرفت و محبت و انس و صفا کا نور اس میں ساطع رہے آئمہ جماعات، امناء کمیٹیوں اور دوسرے خدمتگزاروں کو اس عظیم اور مؤثر کام کو انجام دینے میں اپنے دوش پر اس ذمہ داری کو محسوس کرنا چاہیے خدا وند متعال کی بارگاہ سے نماز کے سلسلے میں اجلاس منعقد کرنے والے تمام افراد بالخصوص جناب حجۃ الاسلام قرائتی جو ثابت قدم اور استوار انسان ہیں توفیقات کا طالب ہوں۔

Partition of Bengal (1905)

The province of Bengal had an area of 489,500 sq. km. and a population of over 80 million. Eastern Bengal was almost isolated from the western part by geography and poor communications. In 1836, the upper provinces were placed under a lieutenant governor, and in 1854 the Governor-General-In-Council was relieved of the direct administration of Bengal. In 1874 Assam, including Sylhet, was severed from Bengal to form a Chief-Commissionership, and the Lushai Hills were added to it in 1898.Partitioning Bengal was first considered in 1903. There were also additional proposals to separate Chittagong and the districts of Dhaka and Mymensingh from Bengal and attaching them to the province of Assam. In a similar way, Chhota Nagpur was to be incorporated with the central provinces. The government officially published the idea in January 1904, and in February, Lord Curzon made an official tour to eastern districts of Bengal to assess public opinion on the partition. He consulted with leading personalities and delivered speeches at Dhaka, Chittagong and Mymensingh explaining the government's stand on partition. The Partition of Bengal in 1905, was made on October 16, by then Viceroy of India, Lord Curzon. Partition was promoted for administrative regions; Bengal was as large as France but with a significantly larger population. The eastern region was thought to be neglected and under-governed. By splitting the province, an improved administration could be established in the east where, subsequently, the population would benefit from new schools and employment opportunities. However, other motives lurked behind the partition plan. Bengali Hindus were in the forefront of political agitation for greater participation in governance; their position would be weakened, since Muslims would now dominate in the East. Hindus tended to oppose partition, which was more popular among Muslims. What followed partition, however, stimulated an almost national anti-British movement that involved non-violent and violent protests, boycotts and even an assassination attempt against the Governor of the new province of West Bengal. Partition barely lasted half a decade, before it was annulled in 1911. Britain's policy of divide et impera which lay behind partition, however, continued to impact on the re-united province. In 1919, separate elections were established for Muslims and Hindus. Before this, many members of both communities had advocated national solidarity of all Bengalis. Now, distinctive communities developed, with their own political agendas. Muslims, too, dominated the Legislature, due to their overall numerical strength of roughly twenty eight to twenty two million. Nationally, Hindus and Muslims began to demand the creation of two independent states, one to be formed in majority Hindu and one in majority Muslim areas with most Bengali Hindus now supporting partitioning Bengal on this basis. The Muslims wanted the whole province to join the Muslim state, Pakistan. In 1947, Bengal was partitioned for the second time, this time specifically on religious grounds. It became East Pakistan. However, in 1971 East Pakistan became the independent state of Bangladesh after a successful war for liberation with the West Pakistani military regime. Partition may sometimes be necessary as a pragmatic strategy to avoid bloodshed but more often than not this leads to new problems that divide even more people.Almost always, partition produces discontent among minorities on both sides of the border. Both partitions of Bengal saw bloodshed. The new province would consist of the state of Hill Tripura, the Divisions of Chittagong, Dhaka and Rajshahi (excluding Darjeeling) and the district of Malda incorporated with Assam province. Bengal was to surrender not only these large eastern territories but also to cede to the Central Provinces the five Hindi-speaking states. On the western side it was offered Sambalpur and five minor Oriya-speaking states from the Central Provinces. Bengal would be left with an area of 141,580 sq. miles and population of 54 million, of which 42 million would be Hindus and 9 million Muslims. The new province was named Eastern Bengal and Assam with Dhaka as its capital and subsidiary headquarters at Chittagong. Its area would be 106,540 sq. miles with a population of 31 million, where 18 million would be Muslims and 12 million Hindus. Administration would consist of a Legislative Council, a Board of Revenue of two members, and the jurisdiction of the Calcutta High Court would be left undisturbed. The government pointed out that Eastern Bengal and Assam would have a clearly demarcated western boundary and well defined geographical, ethnological, linguistic and social characteristics. The government of India promulgated their final decision in a resolution dated July 19, 1905 and the partition of Bengal was effected on October 16 of same year. This created a huge political crisis. The Muslims in East Bengal had the impression that a separate region would give them more opportunity for education, employment etc. However, the partition was not liked by the people in West Bengal and a huge amount of nationalist literature was created there during this period. Opposition by Indian National Congress was led by Sir Henry John Stedman Cotton who had been Chief Commissioner of Assam, but Curzon was not to be moved. Later, Cotton, now Liberal MP for Nottingham East coordinated the successful campaign to oust the first lieutenant-governor of East Bengal, Sir Bampfylde Fuller. In 1906, Rabindranath Tagore wrote Amar Shonar Bangla as a rallying cry for proponents of annulment of Partition, which, much later, in 1972, became the national anthem of Bangladesh. Due to these political protests, the two parts of Bengal were reunited in 1911. A new partition which divided the province on linguistic, rather than religious, grounds followed, with the Hindi, Oriya and Assamese areas separated to form separate administrative units. The administrative capital of British India was moved from Calcutta to New Delhi as well. However, conflict between Muslims and Hindus resulted in new laws having to be introduced so as to satisfy the political needs of both groups.

Heredity

An important result of the reproductive cycle is production of similar featured individuals for generations. The transmission of characteristics through successive generations refers to heredity. These characteristics include all physical, physiological and psychological characteristics in organisms. We refer to them as traits. The study of the mechanism of transmission of characteristics from parents to the next generations is called genetics.In case of height, the tall plants of P generation are represented as TT and the short plants as tt. Each parent produces only one type of gamete. Tall plants produce gametes having allele 'T' and short plants produce allele having t gametes. When these two types of gametes fuse, the resultant plants are heterozygous (Tt). However, only tallness is expressed, as all plants of this generation are tall. Thus, tallness is the dominant allele and shortness is the recessive allele. Thus the recessive allele remains hidden in the first generation and becomes expressed on self-pollination in the next generation. The F1 generation plants are then self-pollinated. This results in tall and short plants in the ratio 3:1. This is called the phenotypic ratio. Of the tall plants, 1/3rd of the plants are homozygous for tallness and the remaining 2/3rd are heterozygous. The heterozygous plants on self-fertilization again result in offspring that show 3:1 ratio for tallness to dwarf ness. Thus the genotypic ratio in the F2 generation is 1:2:1. This means that 1/3rd are tall and homozygous, 2/3rd are tall and heterozygous and 1/3rd are dwarf and homozygous. Note that recessive traits are phenotypically expressed only in the homozygous genotype. Similar crossing experiments were also carried out with more than one trait. However, it is not possible to follow all the traits at the same time. The other traits studied by Mendel in garden pea were colour of the seed, the shape of the seed, colour of the seed coat, the flower colour, flower position, pod colour and pod shape. The crosses that study two traits together are called the dihybrid crosses. In the dihybrid crosses, it was found that the two traits were inherited independent of each other. The dominant alleles for each of the two traits asserted their dominance independent of the other. Based on his experiments Mendel explained the mechanism of inheritance with the help of laws he formulated. These laws summarizing his observations are: Law of Unit Characters Law of Dominance Law of Segregation Law of Independent Assortment Law of Unit Characters According to this law, all the traits are separate entities or units by themselves. Their inheritance is controlled by 'factors', now known as genes. Law of Dominance Each gene has more than one form of expression. These forms of expressions are called alleles or allelomorphs. Each pair of alleles will have a dominant allele and a recessive allele. In the presence of the dominant gene, the recessive gene will never express itself. Only if both the alleles are recessive, the recessive trait will be exhibited. Law of Segregation This is also called the law of purity of gametes. According to this law, the gametes are pure for a particular trait. This is because the alleles of a pair separate during gamete formation and again come together after fertilization. Therefore, in each gamete only either of the two alleles is present and it is pure for that trait. Law of Independent Assortment This law explains how more than one trait is inherited. According to this law, when there are two pairs of alleles, all four alleles assert themselves independently and are inherited independently. How do these Traits get Expressed? The genetic material that controls a characteristics or a trait is a nucleoprotein called chromatin. The chromatin material just before cell division forms into chromosomes. Each chromosome is made up of two longitudinal strands called the chromatids. Inherited Traits A man's characteristics, such as height, colour of the eyes, intelligence, etc. are all inheritable. Often we see that the children of parents with blue eyes would get blue eyes; baldness passes on in the family from one generation to another; even disorders like diabetes and heart diseases are often inherited. One should know how these traits pass on and the rules that govern the inheritance of traits. Rules for the Inheritance of Traits - Mendel's Contribution Gregor Mendel, an Austrian monk during 1850s was the first to carry out scientific studies on transmission of characteristics from the parent to the offspring. He selected garden peas as they showed many contrasting traits that were easy to track through the generations. Moreover, these plants are naturally self-pollinated. This made it easy for getting pure lines. Pure line plants will produce only plants of their own type. That is, if a plant bears red flowers, the new plants from its seeds also will bear only red flowers. Thus, these plants are pure for the red flower colour. For cross-pollination, Mendel opened the bud and removed the stamens. This is called emasculation. The emasculated flower was covered with plastic bag. When the flower opened, the stigma was dusted with the pollen of another flower. This produced crossbreeds. Monohybrid Cross In the first experiment, Mendel considered the phenotype - an externally exhibited trait only one at a time. Some of the traits he considered were the height, flower colour, shape of the seed, etc. He first ensured that he had pure-bred tall and pure-bred short plants by selecting seeds from plants that had been self-pollinating for many generations. (Self-pollination is ensured by keeping the flower covered with plastic till seed formation). He selected one tall and one short plant from the pure-bred. He called this the P or parental generation. He cross-pollinated the tall and short plants. In the first generation, he got all tall plants. This generation was called the first filial or F1 generation. Then the plants from F1 generation were self-pollinated and the next generation was called the second filial or the F2 generation. In this generation, the ratio of tall to short plants was found to be 3:1. Of the tall plants, one-third was found to breed true and the other two-thirds on self pollinating again produced plants in 3:1 ratio of tall and short plants. The plants that are produced in the F1 generation are called hybrids as they have a mixture of traits of both the parents. Since, in this case only one trait, i.e., height was considered; this cross is called the monohybrid cross. Physical Basis of Heredity According to Mendel, the genotype i.e., the combination of genes or the genetic constitution is made of certain structures called factors. The factors controlled the inheritance of all traits. These factors are present in pairs. The factors are now called genes. Thus the physical basis of heredity is the genes or factors. The different expressions of the same genes are called alleles. Each trait may be represented with an alphabet. If the alphabet T represents height, T represents tallness and t represents shortness. If the letter R represents the colour of the flower, R represents red and r represents white. General convention is to represent the dominant character or the character expressed in F, generation by capital letter. Further, each individual for sexual reproduction produces gametes. Gametes are haploid. Each gamete will have only one allele for each trait. Thus the gametes will be of two kinds - having allele T or t. Since each individual is formed by the fusion of gametes, they are represented by writing two letters - TT, Tt or tt depending on their origin. If the plants are pure breeds producing only one type of offspring, they are called homozygous (TT or tt). If the plants produce both tall and short plants among the offspring, then they are heterozygous (Tt).The chromosomes are present in pairs. The pairs are called the homologous pairs. A species will always have the same number of chromosomes. This is called the chromosome number and it will always be an even number. This number is called the diploid number. During gamete formation, the homologous chromosomes separate and the gametes will have only half the number of chromosomes. This number is called the haploid number. Thus the somatic or the vegetative cells of all organisms are diploid and the gamet Heredity An important result of the reproductive cycle is production of similar featured individuals for generations. The transmission of characteristics through successive generations refers to heredity. These characteristics include all physical, physiological and psychological characteristics in organisms. We refer to them as traits. The study of the mechanism of transmission of characteristics from parents to the next generations is called genetics. Inherited Traits A man's characteristics, such as height, colour of the eyes, intelligence, etc. are all inheritable. Often we see that the children of parents with blue eyes would get blue eyes; baldness passes on in the family from one generation to another; even disorders like diabetes and heart diseases are often inherited. One should know how these traits pass on and the rules that govern the inheritance of traits. Rules for the Inheritance of Traits - Mendel's Contribution Gregor Mendel, an Austrian monk during 1850s was the first to carry out scientific studies on transmission of characteristics from the parent to the offspring. He selected garden peas as they showed many contrasting traits that were easy to track through the generations. Moreover, these plants are naturally self-pollinated. This made it easy for getting pure lines. Pure line plants will produce only plants of their own type. That is, if a plant bears red flowers, the new plants from its seeds also will bear only red flowers. Thus, these plants are pure for the red flower colour. For cross-pollination, Mendel opened the bud and removed the stamens. This is called emasculation. The emasculated flower was covered with plastic bag. When the flower opened, the stigma was dusted with the pollen of another flower. This produced crossbreeds. Monohybrid Cross In the first experiment, Mendel considered the phenotype - an externally exhibited trait only one at a time. Some of the traits he considered were the height, flower colour, shape of the seed, etc. He first ensured that he had pure-bred tall and pure-bred short plants by selecting seeds from plants that had been self-pollinating for many generations. (Self-pollination is ensured by keeping the flower covered with plastic till seed formation). He selected one tall and one short plant from the pure-bred. He called this the P or parental generation. He cross-pollinated the tall and short plants. In the first generation, he got all tall plants. This generation was called the first filial or F1 generation. Then the plants from F1 generation were self-pollinated and the next generation was called the second filial or the F2 generation. In this generation, the ratio of tall to short plants was found to be 3:1. Of the tall plants, one-third was found to breed true and the other two-thirds on self pollinating again produced plants in 3:1 ratio of tall and short plants. The plants that are produced in the F1 generation are called hybrids as they have a mixture of traits of both the parents. Since, in this case only one trait, i.e., height was considered; this cross is called the monohybrid cross. Physical Basis of Heredity According to Mendel, the genotype i.e., the combination of genes or the genetic constitution is made of certain structures called factors. The factors controlled the inheritance of all traits. These factors are present in pairs. The factors are now called genes. Thus the physical basis of heredity is the genes or factors. The different expressions of the same genes are called alleles. Each trait may be represented with an alphabet. If the alphabet T represents height, T represents tallness and t represents shortness. If the letter R represents the colour of the flower, R represents red and r represents white. General convention is to represent the dominant character or the character expressed in F, generation by capital letter. Further, each individual for sexual reproduction produces gametes. Gametes are haploid. Each gamete will have only one allele for each trait. Thus the gametes will be of two kinds - having allele T or t. Since each individual is formed by the fusion of gametes, they are represented by writing two letters - TT, Tt or tt depending on their origin. If the plants are pure breeds producing only one type of offspring, they are called homozygous (TT or tt). If the plants produce both tall and short plants among the offspring, then they are heterozygous (Tt). In case of height, the tall plants of P generation are represented as TT and the short plants as tt. Each parent produces only one type of gamete. Tall plants produce gametes having allele 'T' and short plants produce allele having t gametes. When these two types of gametes fuse, the resultant plants are heterozygous (Tt). However, only tallness is expressed, as all plants of this generation are tall. Thus, tallness is the dominant allele and shortness is the recessive allele. Thus the recessive allele remains hidden in the first generation and becomes expressed on self-pollination in the next generation. The F1 generation plants are then self-pollinated. This results in tall and short plants in the ratio 3:1. This is called the phenotypic ratio. Of the tall plants, 1/3rd of the plants are homozygous for tallness and the remaining 2/3rd are heterozygous. The heterozygous plants on self-fertilization again result in offspring that show 3:1 ratio for tallness to dwarf ness. Thus the genotypic ratio in the F2 generation is 1:2:1. This means that 1/3rd are tall and homozygous, 2/3rd are tall and heterozygous and 1/3rd are dwarf and homozygous. Note that recessive traits are phenotypically expressed only in the homozygous genotype. Similar crossing experiments were also carried out with more than one trait. However, it is not possible to follow all the traits at the same time. The other traits studied by Mendel in garden pea were colour of the seed, the shape of the seed, colour of the seed coat, the flower colour, flower position, pod colour and pod shape. The crosses that study two traits together are called the dihybrid crosses. In the dihybrid crosses, it was found that the two traits were inherited independent of each other. The dominant alleles for each of the two traits asserted their dominance independent of the other. Based on his experiments Mendel explained the mechanism of inheritance with the help of laws he formulated. These laws summarizing his observations are: Law of Unit Characters Law of Dominance Law of Segregation Law of Independent Assortment Law of Unit Characters According to this law, all the traits are separate entities or units by themselves. Their inheritance is controlled by 'factors', now known as genes. Law of Dominance Each gene has more than one form of expression. These forms of expressions are called alleles or allelomorphs. Each pair of alleles will have a dominant allele and a recessive allele. In the presence of the dominant gene, the recessive gene will never express itself. Only if both the alleles are recessive, the recessive trait will be exhibited. Law of Segregation This is also called the law of purity of gametes. According to this law, the gametes are pure for a particular trait. This is because the alleles of a pair separate during gamete formation and again come together after fertilization. Therefore, in each gamete only either of the two alleles is present and it is pure for that trait. Law of Independent Assortment This law explains how more than one trait is inherited. According to this law, when there are two pairs of alleles, all four alleles assert themselves independently and are inherited independently. How do these Traits get Expressed? The genetic material that controls a characteristics or a trait is a nucleoprotein called chromatin. The chromatin material just before cell division forms into chromosomes. Each chromosome is made up of two longitudinal strands called the chromatids. The chromosomes are present in pairs. The pairs are called the homologous pairs. A species will always have the same number of chromosomes. This is called the chromosome number and it will always be an even number. This number is called the diploid number. During gamete formation, the homologous chromosomes separate and the gametes will have only half the number of chromosomes. This number is called the haploid number. Thus the somatic or the vegetative cells of all organisms are diploid and the gametes are haploid. The chromosome numbers of some of the plants and animals are given below: Plant Somatic cell(2n) Chromosome No. Animal Somatic (2n) Chromosome No. Field bean 12 Ascaris 2 Garden pea 14 Mosquito (Culex) 6 Onion 16 Fruit fly 8 cabbage 18 housefly 12 Maize 20 frog 24 Rice 24 House bee 32 Wheat 42 cat 38 Potato 48 mouse 40 Cotton 52 man 46 sugarcane 80 horse 64 Whatever may be the number of chromosomes, it is possible to keep track of the behaviour of these chromosomes as they are all different in some re The pictorial representation of the entire set of chromosomes is called the karyogram. Autosomes and Sex Chromosomes As can be seen from the human karyogram, the chromosomes are classified into two types, autosomes and sex chromosomes. The autosomes have homologous chromosomes as pairs whereas the sex chromosomes are of two different types - X and Y. A female has two X-chromosomes and a male has an X and a Y chromosome. Each chromosome has a double helical DNA molecule. DNA or Deoxyribonucleic Acid DNA is a double stranded molecule (double helix) with each strand being made up of many nucleotide units. Each nucleotide is made up of a nitrogenous base, a sugar molecule and a phosphoric acid molecule. Each DNA molecule has two such polynucleotide chains joined to each other by hydrogen bonds. The hydrogen bonds are between the nitrogenous bases of the opposite nucleotides. If the polynucleotide chains are the sides of the ladder, the bonds can be compared to the rungs of the ladder. The whole molecule can be likened to a rope ladder twisted around to from a helical structure. The DNA molecule is twisted around a core of proteins. Short chains of the DNA form the genes. Each gene is, therefore, a series of nucleotides in a particular sequence. The genes are arranged in a linear manner on the chromosomes. The position of a gene on the chromosome is called the locus. It always remains the same for a gene. The alleles of a gene are present on the homologous chromosomes at the same loci. Each gene codes for a particular trait. The proteins part of the DNA control the characteristics of a trait. Just when Mendel was making his observations it was the American scientist William Sutton who noticed the similarities between the behaviour of the Mendelian factors or genes and that of the chromosomes during meiosis. He noticed the following similarities: Both occurred in pairs - genes as alleles and chromosomes as homologous chromosomes. Both separated from the pairs and entered the gametes independently - each gamete received only one of the alleles of a pair and also received only one of the homologous chromosomes during meiosis. The pairs of both are restored during fertilization - the zygotes receive one allele each from the two parents through the gametes and the zygotes also receive the two homologous chromosomes, one from each parent, during fertilization. The above observations led Sutton and Boveri to formulate the Chromosomal theory of inheritance, independently in 1902. According to this theory, Each adult organism grows from a zygote. The zygote is a diploid cell having two sets of chromosomes - maternal and paternal. The zygote by mitotic divisions results in the formation of an adult and thus, all the vegetative or somatic cells of an organism are diploid with two sets of chromosomes. The chromosomes maintain their individuality through out the life cycle of the organism. The chromosomes contain the Mendelian factors or genes, which determine the various characteristics of an individual. In asexual reproduction similar rules of inheritance are followed. Here the DNA material is distributed equally to their progeny. Here, the paternal and maternal difference is not present as the chromosomes involve a single parent. Sex Determination From the above observations of production of different traits, it is clear that in sexual reproduction, the genetic materials from the two sexes participating are different from each other. All human chromosomes are not paired similarly, the sex chromosomes in men is odd in not always being a perfect pair. It is a mismatched pair in which one is a normal-sized X while the other is a short one called Y. Women have a perfect pair of sex chromosomes, both called X. So women are XX, while men are XY. The sex of organisms is dependent on different factors of environment, temperature or choice. However, in human beings, the sex of the individual is largely genetically determined. Parental genes decide whether the offspring will be boy or girl. How is the sex of a newborn human determined by genetic inheritance? During the formation of gametes, the females will have only one type of gametes, all with one X chromosome. However, the males will produce two types of gametes or sperms, half with X chromosome and half with Y chromosome. Thus the sex of a zygote is determined by which male gamete fuses with the female gamete. If the X gamete fuses with the female gamete (also X) the zygote will be a female. If the Y gamete fused with the female gamete, the zygote will be a male. This type of sex determination is called XX-XY type. The sex of organisms is dependent on different factors of environment, temperature or choice. However, in human beings, the sex of the individual is largely genetically determined. Parental genes decide whether the offspring will be boy or girl. How is the sex of a newborn human determined by genetic inheritance? During the formation of gametes, the females will have only one type of gametes, all with one X chromosome. However, the males will produce two types of gametes or sperms, half with X chromosome and half with Y chromosome. Thus the sex of a zygote is determined by which male gamete fuses with the female gamete. If the X gamete fuses with the female gamete (also X) the zygote will be a female. If the Y gamete fused with the female gamete, the zygote will be a male. This type of sex determination is called XX-XY type.

دعاى شب هاى دهه آخر ماه مبارك رمضان

همچنين دعاى ديگرى كه آن حضرت از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) نقل كرده است بخواند:اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُكَ اِخْباتَ الْمُخْبِتينَ، وَاِخْلاصَ الْمُوقِنينَ، وَمُرافَقَةَخدايا از تو خواهم اطمينان و خشوع خاشعان درگاهت را و اخلاص اهل يقين و رفاقتالاَْبْرارِ، وَاسْتِحْقاقَ حَقائِقِ الاْيمانِ، وَالْغَنيمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ، وَالسَّلامَةَ مِنْبا نيكان و استحقاق پيدا كردن براى درك حقايق ايمان و نصيبى از هر خير و سلامتى ازكُلِّ اِثْم، وَوُجُوبَ رَحْمَتِـكَ وَعـَزآئِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَالْفَوْزَ بِـالْجَـنَّةِ،هر گناه و لازم شدن مهر و رحمتت و موجبات آمرزشت و رسيدن به بهشتوَالنَّجاةَ مِـنَ النّـارِ.(27)و رهايى از دوزخ.براى شروع در تلاوت قرآن و پايان آن دعايى از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است كه پيش از اين گذشت

تقویم ماه مبارک

دهم ماهمصادف با وفات حضرت خديجه كبرى(عليها السلام) يكى از بزرگترين زنان جهان (در سال دهم بعثت) است.(1) پانزدهم ماهروز ولادت سبط اكبر رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، حضرت امام حسن مجتبى(عليه السلام) (در سال سوم هجرى) است.(2) هفدهم ماهسال روز پيروزى در جنگ بدر در سال دوم هجرى است.(3) نوزدهم ماهسالروز ضربت خوردن امير مؤمنان على(عليه السلام) به دست ابن ملجم اشقى الآخرين (در سال چهلم هجرى) است.(4) بيست و يكم ماهسالروز شهادت مولاى متّقيان، امير مؤمنان على بن ابى طالب(عليه السلام) (در سال چهلم هجرى) است كه جهان اسلام را در غم و اندوه عظيمى فرو برد.(5) 1. منتهى الآمال، فصل ششم، زندگانى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)، و بحارالانوار، جلد 19، صفحه 5 (البتّه روز آن با آنچه در بالا آمد تطبيق ندارد).2. همان مدرك، زندگانى امام حسن(عليه السلام).3. همان مدرك، وقايع سال دوم هجرى.4. همان مدرك، زندگانى حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام).5. همان مدرك.

فضیلت ماه مبارک

آیینی زبان و ادب فارسی تقویم تاریخ --> فضیلت ماه مبارک فضیلت این ماه در تمام سال، ماهى به عظمت ماه پربركت رمضان نيست; زيرا ماهى است كه خداوند آن را جهت اهداى بالاترين هديه خود به جهان بشريّت، يعنى «قرآن مجيد» برگزيده است.از سوى ديگر، ماهى است كه شب قدر در آن واقع شده، شبى كه مقدّرات يكسال انسانها - بر حسب شايستگى ها و لياقت هايشان - تعيين مى گردد و عبادت آن برتر از عبادت هزار ماه است!از سوى سوم، بهار عبادت و ماه تعليم و تربيت، ماه طهارت و پاكى، و ماه تقوا و خودسازى است; ماهى كه مراحل قرب الهى و سير و سلوك الى اللّه را با گام هاى سريع و استوار مى توان پيمود.در اهمّيّت اين ماه همين بس كه پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در آستانه ماه مبارك رمضان طىّ خطبه اى چنين فرمود:«اى مردم! ماه خدا با بركت و رحمت و مغفرت به شما روى آورده; ماهى كه نزد خدا برترين ماه هاست، روزهايش برترين روزها، و شبهايش برترين شبها، و ساعاتش برترين ساعات است.ماهى است كه در آن به ميهمانى خدا دعوت شده ايد، و مورد كرامت و احترام الهى قرار گرفته ايد; نفس هاى شما در آن حكم تسبيح را دارد، خواب شما در آن عبادت، عمل شما مقبولِ (درگاه الهى) و دعاى شما در آن مستجاب است!با نيّت هاى صادق و قلب هاى پاك از خدا بخواهيد كه شما را موفّق به روزه اين ماه و تلاوت قرآن در آن كند; زيرا شقىّ و دور از سعادت كسى است كه در اين ماه (كه درياى رحمت الهى موّاج است) از رحمت و مغفرت او محروم گردد...».سپس دستورهاى مؤكّدى درباره صدقه به نيازمندان، احترام به بزرگترها، محبّت به كوچكترها، صله رحم، حفظ زبان و چشم و گوش از گناه، نوازش يتيمان و توبه از گناه، دعا كردن ـ به ويژه هنگام نمازها ـ فرمود; سپس درباره اهمّيّت افطارى دادنِ روزه داران سخن گفت، تا آن جا كه حتّى كسانى كه توانايى ندارند، مى توانند با دانه اى خرما يا جرعه اى از آب در اين كار خير شركت جويند!در پايان خطبه فرمود: «اى مردم! درهاى بهشت در اين ماه گشوده است، از خداوند بخواهيد آن را به روى شما نبندد، و درهاى دوزخ بسته است، از پروردگارتان بخواهيد آن را به روى شما نگشايد! و شياطين در اين ماه در زنجيرند، از خداوند بخواهيد آنها را بر شما مسلّط نكند!» امير مؤمنان على(عليه السلام) عرض كرد: يا رسول اللّه! برترين اعمال در اين ماه چيست؟ فرمود: پرهيز از گناهان!»(1)خوشبخت و سعادتمند كسانى هستند كه ارزش والاى اين ماه را بشناسند و از بركاتِ بى پايان آن بهره گيرند و مشكلات معنوى و مادّى خود را به بركت روزه ها و عبادات در اين ماه حل كنند.البتّه براى بهره گيرى بيشتر از بركات مادّى و معنوى و آثار و ثواب هاى ماه مبارك رمضان، نبايد تنها به روزه گرفتن اكتفا كرد، بلكه بايد از گناهان اجتناب نمود و با خودسازى و مراقبت و دورى از آلودگى ها، جان خويش را در معرض وزش نفحات رحمانى و عنايات ويژه سبحانى قرار داد.بارالها! همه ما را موفّق بدار، و قرين رحمت و عنايت كن.

آیه های حسینی

دوستانم با حسن نظری که نسبت به این بنده دارند ، دستور دادند تا امروز که ولادت سراسر سعادت قطب فروزان عالم امکان حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام است، سخن بگویم. لطف آنان جسارتم را افزون ساخت و مرا برای مقامی آماده نمود که لایق آن نبودم و آن «سخن گفتن پیرامون حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام» است چرا که به هیچ قاعده ای نمی گنجد که ذره ای وصف تمام هستی نماید ، به هر حال بر آن شدم تا قبل از هر سخنی مطالبم را در نوشته ای گرد آورم تا خوشتر به کام شنوندگان در آید . گمان می کنم، مناسب است شخصیت حضرت اباعبدالله الحسین از منظرهای گوناگون مورد بررسی قرار گیرد، بنابراین نخست باید ببینیم آن بزرگوار در منظر الهی چگونه بوده و گام بعدی باید دید پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله و سلم) و سایر ارباب عصمت و ائمه هدی علیهم السلام، حضرتش را چگونه معرفی می نمایند. آیه های آخرین سوره فجر «یأَ ایَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ «27» ارْجِعِی إِلَى رَبِّكِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً «28» فَادْخُلِی فِی عِبَادِی«29» وَادْخُلِی جَنَّتِی «30» یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ یعنی اى روح آرام‏یافته ، خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد، پس در سلك بندگانم درآى‏، و در بهشتم وارد شو! خداوند به ابراهیم فرمود: آیا شهادت فرزند حبیبم محمد را که دشمنانش از روی ستم ذبح می‌کنند نزد تو اندوهگین‌تر است یا ذبح فرزندت اسماعیل به دست تو؟ ابراهیم گفت: ذبح او بدست دشمنانش مرا اندوهگین ساخت . فرمود: ای ابراهیم مردی شقی از امت محمد (صلی الله علیه و آله) بعد از او فرزندش حسین را ستمگرانه همچون گوسفند ذبح می‌کند و گرفتار غضب من می‌شود، و بدین سبب دل ابراهیم اندوهگین شد و چشمانش گریان. وحی آمد که ‌ای ابراهیم ناله‌ات را پذیرفتیم، آن‌چنان‌که اشکت روان باشد و آهت سرد و سوزان و ناله‌ات بلند بر قربانی شدن دلستانت اسماعیل و بر درجاتت افزودیم و مقامت را تعالی بخشیدیم بر این مصیبت بزرگ و جانکاه. امــام صـادق(علیه السلام) فرمودند : اقرؤا سورة الفجر فی فرائضكم وَنوافِلِكم، فانّها سورةُ الحسین(علیه السلام) وَارْغَبُوا فیها رحمکم الله، فَهُو ذو النفس المطمئنّة الرّاضیة المرضیةِ واصحابُه مِن آلِ‌محمّدٍ هم الرّاضُونَ عَنِ اللّه یومَ القیامةِ وهو راضٍ عَنهم (1) یعنی سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب خویش بخوانید ، به درستی که آن سوره سوره امام حسین علیه السلام است ، در خواندن سوره فجر از سر شوق نشاط ، کوتاهی نکنید ، خدا مهربانی خویش را شامل شما فرماید، پس حسن علیه السلام صاحب روح آرام یافته ای است که از خدای خویش خشنود بود و خدای نیز او را پسندیده بود و یاران او از خاندان محمد نیز چنین بودند. در نوشته ای از مفسّر بزرگ مرحوم آیة الله طالقانی چنین آمده است :گویا ائمّه معصومین(سلام الله علیهم اجمعین) از این جهت این سوره را سوره‌حسین(علیه السلام) نامیده‌اند كه قیام و شهادت آن حضرت در آن تاریكی طغیان، مانند طلوع نور فجر، از نو منشأ حیات و حركت گردید، خون پاك او و یارانش به زمین ریخت و نفوس مطمئنّه ‌آنها با فرمانِ «ارجعی» و با خشنودی به سوی پروردگار شتافت، تا همیشه از دلهای پاك بجوشد و آنها را با هم پیوسته دارد و الهام بخشد، تا از این الهام و جوشش، نور حق در میان تاریكیها بدرخشد و راه حیات با عزّت باز، و پایه‌های ظلم و طغیان بی‌پایه گردد و طاغیان را دچار خشم و نفرین كند.(2) ذبح عظیم در تفسیر آیه 107 سوره صافات «و َفَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ؛ یعنی ما ذبح عظیمى را فداى او (اسماعیل) كردیم» برخی از مفسران مانند ملامحسن فیض در تفسیر صافی و علامه حویزی در نور الثقلین و علامه بحرانی در البرهان و علامه مجلسی در بحار الانوار بر اساس روایتی از حضرت ثامن الحجج (علیهم السلام) گفته‌اند که منظور از ذبح عظیم حضرت سید الشهدا عالی یابد، پروردگار جلیل از او پرسید ای ابراهیم محبوبترین مخلوقاتم نزد تو کیست؟ ابراهیم گفت: محبوبتر از حبیبت محمد نیافریدی. فرمود: او نزد تو محبوبتر است یا خودت؟ ابراهیم گفت: البته او. فرمود: فرزند او محبوبتر است یا فرزند تو؟ ابراهیم گفت: البته فرزند او فرمود: آیا شهادت فرزند حبیبم محمد را که دشمنانش از روی ستم ذبح می‌کنند نزد تو اندوهگین‌تر است یا ذبح فرزندت اسماعیل به دست تو؟ ابراهیم گفت: ذبح او بدست دشمنانش مرا اندوهگین ساخت . در تفسیر آیه 107 سوره صافات «و َفَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ؛ یعنی ما ذبح عظیمى را فداى او (اسماعیل) كردیم» برخی از مفسران مانند ملامحسن فیض در تفسیر صافی و علامه حویزی در نور الثقلین و علامه بحرانی در البرهان و علامه مجلسی در بحار الانوار بر اساس روایتی از حضرت ثامن الحجج (علیهم السلام) گفته‌اند که منظور از ذبح عظیم حضرت سید الشهدا (علیه السلام) است. (اسماعیل) كردیم» برخی از مفسران مانند ملامحسن فیض در تفسیر صافی و علامه حویزی در نور الثقلین و علامه بحرانی در البرهان و علامه مجلسی در بحار الانوار بر اساس روایتی از حضرت ثامن الحجج (علیهم السلام) گفته‌اند که منظور از ذبح عظیم حضرت سید الشهدا (علیه السلام) است. فرمود: ای ابراهیم مردی شقی از امت محمد (صلی الله علیه و آله) بعد از او فرزندش حسین را ستمگرانه همچون گوسفند ذبح می‌کند و گرفتار غضب من می‌شود، و بدین سبب دل ابراهیم اندوهگین شد و چشمانش گریان. وحی آمد که ‌ای ابراهیم ناله‌ات را پذیرفتیم، آن‌چنان‌که اشکت روان باشد و آهت سرد و سوزان و ناله‌ات بلند بر قربانی شدن دلستانت اسماعیل و بر درجاتت افزودیم و مقامت را تعالی بخشیدیم بر این مصیبت بزرگ و جانکاه. آری آن فتنه‌ای که ابراهیم بدان گرفتار آمد و هزاران فرسنگ راه را برای آن آزمون درنوردید و در راه آن سنگها به شیطان رمی فرمود و خدای بزرگ به پاس آن همه بردباری و بندگی ماجرای حج را تشریع فرمود، به ذهن آدمی دور است که به قوچی بزرگ ختم یابد، این ماجرا تا پایان هستی باید دل هر انسان آزاده‌ای را اندوهگین سازد، اسماعیل باید زنده باشد تا پیشوایی موحدان عالم همواره به دست ابراهیمیان و اسماعیلیان و حسینیان باشد و حسین برای همیشه تاریخ ذبیح الله. قیام شهداء در سوره غافر آیه 51 می خوانیم «إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ» یعنی ما به یقین؛ پیامبران خود و كسانى را كه ایمان آورده‏اند، در زندگى دنیا و [در آخرت‏] روزى كه گواهان به پا مى‏خیزند یارى مى‏دهیم در همین زمینه مجلسی در بحارالانوار، ج 45، ص 298 از ابوبصیر روایت می‌كند كه حضرت امام باقر(علیه السلام) این آیه را تلاوت كردند و فرمودند: حسین بن علی(علیه السلام) از آنهاست و هنوز نصرت نیافته است. سپس فرمود: قسم به خدا قاتلان حسین كشته شدند ولی هنوز انتقام خونش گرفته نشده است.

گوشه اي از زندگاني امام موسي كاظم سلام الله عليه

ابو الحسن موسى بن جعفر(ع)، امام هفتم از ائمه اثنى عشر عليهم السلام و نهمين معصوم از چهارده معصوم(ع) است . آن حضرت در ابواء(منزلى ميان مكه و مدينه) در روز يكشنبه هفتم صفر سال 128 يا 129 ه.ق. متولد شد. به جهت كثرت زهد و عبادتش معروف به العبد الصالح و به جهت حلم و فرو خوردن خشم و صبر بر مشقات و آلام زمانه مشهور به الكاظم گرديد. كنيه آن حضرت ابو ابراهيم بوده ولى به ابو على نيز معروف بوده‏اند.مادر آن حضرت حميده كنيزى از اهل بربر(مغرب) يا از اهل اندلس(اسپانيا) بوده است و نام پدر اين بانو را «صاعد بربرى» گفته‏اند.حميده به «حميدة البربرية» و «حميدة المصفاة» نيز معروف بوده است.برادران ديگر امام از اين بانو اسحاق و محمد ديباج بوده‏اند. امام موسى الكاظم(ع) هنوز كودك بود كه فقهاى مشهور مثل ابو حنيفه از او مسأله مى‏پرسيدند و كسب علم مى‏كردند.بعد از رحلت پدر بزرگوارش امام صادق(ع) (148 ه.ق.) در بيست سالگى به امامت رسيد و 35 سال رهبرى و ولايت شيعيان را بر عهده داشت. قد متوسط و رنگ سبزه سير و محاسن انبوه داشت. نقش نگينش «حسبي اللّه» و به روايتى «الملك للّه وحده» بود. در زمان حيات امام صادق(ع) كسانى از اصحاب آن حضرت معتقد بودند پس از ايشان اسماعيل امام خواهد شد. اسماعيل در زمان حيات پدر از دنيا رفت ولى كسانى مرگ او را باور نكردند و او را همچنان امام دانستند. پس از وفات حضرت صادق(ع)عده‏اى از اينان چون از حيات اسماعيل مأيوس شدند، پسر او محمد بن اسماعيل را امام دانستند و اسماعيليه امروز بر اين عقيده هستند و پس از او پسر او را امام مى‏دانند و سپس پسرش را و ... به تفصيلى كه در كتب اسماعيليه مذكور است. پس از وفات حضرت صادق(ع) بزرگترين فرزند ايشان عبد اللّه نام داشت كه بعضى او را عبد اللّه افطح مى‏دانند. اين عبد اللّه مقام و منزلت پسران ديگر حضرت صادق(ع)را نداشت و به قول شيخ مفيد در ارشاد متهم بود كه در اعتقادات با پدرش مخالف است و چون بزرگترين برادرانش از جهت سن و سال بود ادعاى امامت كرد و برخى نيز از او پيروى كردند. اما چون ضعف دعوى و دانش او را ديدند روى از او برتافتند و فقط عده قليلى از او پيروى كردند كه به فطحيه موسوم هستند. اسحاق برادر ديگر امام موسى الكاظم(ع) به ورع و صلاح و اجتهاد معروف بود و امامت برادرش موسى كاظم(ع)را قبول داشت و از پدرش روايت مى‏كرد كه او تصريح بر امامت آن حضرت كرده است. برادر ديگر آن حضرت به نام محمد بن جعفر مردى سخى و شجاع و از زيديه جاروديه بود و در زمان مأمون در خراسان وفات يافت. اما جلالت قدر و علو شأن و مكارم اخلاق و دانش وسيع حضرت امام موسى كاظم(ع) به قدرى بارز و روشن بود كه اكثريت شيعه پس از وفات امام صادق(ع) به امامت او گرويدند و علاوه بر اين بسيارى از شيوخ و خواص اصحاب حضرت صادق(ع)مانند مفضل بن عمر جعفى و معاذ بن كثير و صفوان جمال و يعقوب سراج نص صريح امامت حضرت موسى الكاظم(ع)را از امام صادق(ع)روايت كرده‏اند و بدين ترتيب امامت ايشان در نظر اكثريت شيعه مسجل گرديد. حضرتش در علم و حلم و تواضع و مكارم اخلاق و كثرت صدقات و سخاوت و بخشندگى ضرب المثل بود. بدان و بدانديشان را با عفو و احسان بى‏كران خويش تربيت مى‏فرمود. شب ها به طور ناشناس در كوچه‏هاى مدينه مى‏گشت و به مستمندان كمك مى‏كرد. مبلغ دويست، سيصد و چهارصد دينار در كيسه‏ها مى‏گذاشت و در مدينه ميان نيازمندان قسمت مى‏كرد. كيسه‏هاى موسى بن جعفر در مدينه معروف بود و اگر به كسى يك صره (كيسه) مى‏رسيد بى‏نياز مى‏گشت. مع ذلك در اتاقى كه نماز مى‏گزارد جز بوريا و مصحف و شمشير چيزى نبود. مهدى خليفه عباسى امام را در بغداد بازداشت كرد اما بر اثر خوابى كه ديد و نيز تحت تأثير شخصيت امام از او عذرخواهى نمود و به مدينه‏اش بازگرداند. گويند كه مهدى از امام تعهد گرفت كه بر او و فرزندانش خروج نكند. اين روايت نشان مى‏دهد كه امام كاظم(ع)خروج و قيام را در آن زمان صلاح و شايسته نمى‏دانسته است. ايشان با آن كه از جهت كثرت عبادت و زهد به «العبد الصالح» معروف بوده‏اند به قدرى در انظار مردم مقامى والا و ارجمند داشته‏اند كه او را شايسته مقام خلافت و امامت ظاهرى نيز مى‏دانستند و همين امر موجب تشويش و اضطراب دستگاه خلافت گرديده و مهدى به حبس او فرمان داده است. زمخشرى در ربيع الابرار آورده است كه هارون فرزند مهدى در يكى از ملاقات ها به امام پيشنهاد نمود فدك را تحويل بگيرد و حضرت نپذيرفت، وقتى اصرار زياد كرد فرمود مى‏پذيرم به شرط آنكه تمام آن ملك را با حدودى كه تعيين مى‏كنم به من واگذارى. هارون گفت حدود آن چيست؟ امام فرمود يك حد آن به عدن است حد ديگرش به سمرقند و حد سومش به افريقيه و حد چهارمش كناره دريا تا ارمينيه و خزر است. هارون از شنيدن اين سخن سخت برآشفت و گفت: پس براى ما چه چيز باقى مى‏ماند؟ امام فرمود: مى‏دانستم كه اگر حدود فدك را تعيين كنم آن را به ما مسترد نخواهى كرد (يعنى خلافت و اداره سراسر كشور اسلام حق من است). از آن روز هارون كمر به قتل موسى بن جعفر(ع)بست. هارون در سفرش به مدينه هنگام زيارت قبر رسول اللّه(ص) در حضور سران قريش و رؤساى قبايل و علما و قضات بلاد اسلام گفت: السلام عليك يا رسول اللّه، السلام عليك يا ابن عم، و اين را از روى فخر فروشى به ديگران گفت. امام كاظم(ع) حاضر بود و فرمود: السلام عليك يا رسول اللّه، السلام عليك يا ابت (يعنى سلام بر تو اى پدر من). مى‏گويند رنگ هارون دگرگون شد و خشم از چهره‏اش نمودار گرديد. درباره حبس امام موسى(ع)به دست هارون الرشيد، شيخ مفيد در ارشاد روايت مى‏كند كه علت گرفتارى و زندانى شدن امام، يحيى بن خالد بن برمك بوده است. زيرا هارون فرزند خود امين را به يكى از مقربان خود به نام جعفر بن محمد بن اشعث كه مدتى هم والى خراسان بوده است سپرده بود و يحيى بن خالد بيم آن را داشت كه اگر خلافت به امين برسد جعفر بن محمد بن اشعث را همه كاره دستگاه خلافت سازد و يحيى و برمكيان از مقام خود بيفتند. جعفر بن محمد بن اشعث شيعه بود و قائل به امامت امام موسى(ع)، و يحيى اين معنى را به هارون اعلام مى‏داشت. سرانجام يحيى بن خالد، پسر برادر امام را به نام على بن اسماعيل بن جعفر از مدينه خواست تا به وسيله او از امام و جعفر نزد هارون بدگويى كند. مى‏گويند امام هنگام حركت على بن اسماعيل از مدينه او را احضار كرد و از او خواست كه از اين سفر منصرف شود و اگر ناچار مى‏خواهد برود از او سعايت نكند. على قبول نكرد و نزد يحيى رفت و بوسيله او پيش هارون بار يافت و گفت از شرق و غرب ممالك اسلامى مال به او مى‏دهند تا آنجا كه ملكى را توانست به سى هزار دينار بخرد. هارون در آن سال به حج رفت و در مدينه امام و جمعى از اشراف به استقبال او رفتند. اما هارون در كنار قبر حضرت رسول(ص) گفت يا رسول اللّه از تو پوزش مى‏خواهم كه موسى بن جعفر را به زندان مى‏افكنم زيرا او مى‏خواهد امت تو را بر هم زند و خونشان را بريزد. آن گاه دستور داد تا امام را از مسجد بيرون بردند و او را پوشيده به بصره نزد والى آن عيسى بن جعفر بن منصور فرستادند. عيسى پس از مدتى نامه‏اى به هارون نوشت و گفت كه موسى بن جعفر در زندان جز عبادت و نماز كارى ندارد يا كسى بفرست كه او را تحويل بگيرد و يا من او را آزاد خواهم كرد. هارون امام را به بغداد آورد و به فضل بن ربيع سپرد و پس از مدتى از او خواست كه امام را آزارى برساند اما فضل نپذيرفت و هارون او را به فضل بن يحيى بن خالد برمكى سپرد. چون امام در خانه فضل نيز به نماز و روزه و قرائت قرآن اشتغال داشت فضل بر او تنگ نگرفت و هارون از شنيدن اين خبر در خشم شد و آخرالامر يحيى امام را به سندى بن شاهك سپرد و سندى آن حضرت را در زندان مسموم كرد. چون آن حضرت وفات يافت سندى جسد آن حضرت را به فقها و اعيان بغداد نشان داد كه ببينند در بدن او اثر زخم يا خفگى نيست. بعد او را در باب التبن در موضعى به نام مقابر قريش دفن كردند. بنا به گفته شيخ مفيد در ارشاد امام موسى الكاظم(ع)سى و هفت فرزند پسر و دختر داشت كه هجده تن از آنها پسر بودند و على بن موسى الرضا(ع) امام هشتم افضل ايشان بود. از جمله فرزندان مشهور آن حضرت احمد بن موسى و محمد بن موسى و ابراهيم بن موسى بودند. يكى از دختران آن حضرت فاطمه معروف به معصومه سلام الله عليها است كه قبرش در قم مزار شيعيان جهان است. عدد اولاد آن حضرت را كمتر و بيشتر نيز گفته‏اند. تاريخ وفات آن حضرت را جمعه هفتم صفر يا پنجم يا بيست و پنجم رجب سال 183 ه.ق. در 55 سالگى گفته‏اند. امام هفتم(ع)با جمع روايات و احاديث و احكام و احياى سنن پدر گرامى و تعليم و ارشاد شيعيان، اسلام راستين را كه با تعاليم و مجاهدات پدرش جعفر بن محمد(ع)نظم و استحكام يافته بود حفظ و تقويت كرد و در راه انجام وظايف الهى تا آنجا پايدارى نمود كه جان خود را فدا ساخت.

Qualities of Imam Reza (as)

Imam Reza (as) had the high noble traits of his grandfather – Holy Prophet (saw).

Concerning his noble traits, Ibrahim b al- Abbas narrates: I have never seen nor have I ever heard that there is a man more meritorious than Abu al- Hasan al Reza (as). He never turned way from anyone; nor did he interrupt anyone; nor did he refuse to do someone a favor he was able to do; nor did he ever stretch out his leg before an audience; nor did he ever lean upon something while his companion did not; nor did he ever call any of his servants or attendants a bad name; nor did he ever spit or burst into a laughter; rather his laughter was just a smile. When he was ready to eat, he seated with him all his attendants, including the doorman and the groom.

He slept little at night. He spent most of his nights from beginning to end (in praying or reciting the Quran). He did abundant charity, most of which was at dark nights.

These words display the Imam’s noble traits, which are as follows:

A. He did not turn away from any of the people, whether they were his friends or his enemies; rather he received them warmly and smiled at them.

B. He did not interrupt anyone while he was speaking; rather he let them talk until he finished his talking.

C. Among his exalted morals is that he did not stretch out his legs before those who sat with him, rather he sat politely.

D. He did not lean upon something while his associate did not.

E. He did not call any of his retainers or attendants a bad name even if they mistreated him.

F. He did not even show haughtiness (arrogance) toward them; rather, he seated with them when he was ready to eat.

G. He prayed abundantly and spent his nights in praying and reciting the Book of Allah.

H. He did a lot of good for the poor, he gave alms to them at dark nights lest none should recognize him.

These are some of the Imam’s noble traits which Ibrahim b al- Abbas had witnessed.A group of historians maintain that it was al – Mamun who gave him this title, for he was satisfied with him and appointed him as his successor. Imam Jawad (as) refuted this statement before a group of his companions, saying: Verily Allah, the Blessed and the Most High named him al – Reza, for he was the pleasure of Allah, of His Messenger (saw) and of the Imam’s (as).

Somebody asked him, Weren’t all your past forefathers (as), the pleasure of Allah, His Messenger (saw) and of the Imams (as).

Yes, replied Imam Jawad (as).

Why has only your father been named al – Reza, asked the man.

Because both his opposing enemies and obedient supporters were pleased with him, while this did not happen to any of his fathers, so only he was named al – Reza.

حضرت زهرا(س) هم راز جبرئيل

روايتي در كافى شريف با سند معتبرنقل شده است;كه حضرت صادق(ع) مى‏فرمايد

فاطمه(س) بعد از پدرش هفتاد و پنج روز زنده بودند، در اين‏دنيا بودند و حزن و» شدت بر ايشان غلبه داشت; و جبرئيل امين‏مى‏آمد خدمت ايشان و به ايشان تعزيت عرض مى‏كرد و مسايلى ازآينده نقل مى‏كرد.» ظاهر روايت اين است كه در اين هفتاد و پنج‏روز مراوده‏اى بوده است; يعنى رفت و آمد جبرئيل زياد بوده‏است... البته آن وحى به معناى آوردن احكام، تمام شد به رفتن‏رسول اكرم....

در هر صورت، من اين شرافت و فضيلت را از همه فضايلى كه براى‏حضرت زهرا ذكر كرده‏اند: با اين كه آنها هم فضايل بزرگى است‏اين فضيلت را من بالاتر از همه مى‏دانم كه براى غيرانبياعليهم السلام آن هم نه همه انبيا، براى طبقه بالاى انبيا وبعضى اوليايى كه در ربته آنهاست، براى كسى ديگر حاصل‏نشده.(امام خمينى، 11/12/64)

امام خمينى(ره) عاشق خدا بود وشيداى حق. دلداده رسالت‏بود و جرعه نوش كوثر ولايت. ياد و نام‏مادرش زهراى اطهر برايش دل انگيز بود و شورآفرين. تقدير نيزاين دوستدارى و جذبه ولايى را زيبا و نيك به هم پيوند داد وميلاد فرزند را قرين تجلى نور فاطمى در بيستم جمادى الثانى‏قرار داد. كتاب «مصباح الهدايه الى الخلافه والولايه‏»، پرتوى‏از شيدايى و مهر ولايى اوست و سخنان فوق جلوه شكوهمندى از مهرو معرفت مقام فاطمى.

امام(ره) با نقل روايتى معتبر از اصول كافى به عظمت معنوى‏فاطمه(س) كه همان محدثه بودن است اشاره مى‏كند و آن رامهمترين فضيلت‏بانوى نمونه اسلام مى‏شمارد. فضيلتى كه جز براى‏طبقه اول انبياء براى ديگرى حاصل نشده است. گفتگو با جبرئيل‏به مدت هفتاد و پنج روز و سخن گفتن با فرشتگان كه به خاطرمكرمت و عظمت فاطمى به حضورش مى‏شتافتند. امام صادق(ع) در پاسخ‏فردى كه مى‏پرسد: محدث چيست؟

مى‏فرمايد: «ياتيه ملك فينكت فى‏قلبه كيت و كيت‏».

محدثه كسى است كه فرشته به سويش مى‏آيد و به قلب او لطايف ونكات آسمانى را ياد آور مى‏شود.

امام باقر(ع) مى‏فرمايد: محدث كسى است كه فرشته را نمى‏بيند;اما سخن او را در بيدارى مى‏شنود.

وجود فردى كه محدث و گوش فرادهنده به حديث فرشتگان باشد، مورداتفاق تمامى دانشمندان شيعه و سنى است. و از اختصاصات شيعه‏شمرده نمى‏شود. مرحوم علامه امينى در بحث «المحدث فى الاسلام‏»نصوص فراوانى از اهل سنت ذكر مى‏كند كه وجود محدث راپذيرفته‏اند و بر افرادى تطبيق كرده‏اند.

البته شيعه موارد تطبيقى آن را قبول نكرده، مصاديق و جلوه‏هاى‏آن را در عترت پيامبر(ص) و ائمه معصومين‏عليهم السلام مى‏داند;ولى متون مزبور بيانگر اين است كه شيعه در مساله وجود محدث‏در اسلام تنها نيست و ديگر فرق اسلامى نيز آن را پذيرفته‏اند. ازطرفى، پذيرفتن وجود انسانهايى مورد خطاب فرشتگان به معناى‏نبوت و پيامبرى نيست. حمران ابن اعين مى‏گويد: امام باقر(ع) به‏من فرمود كه على(ع) محدث بود. من آن را براى ياران خويش نقل‏كردم. آنان پرسيدند:

چه كسى با او گفتگو مى‏كرد؟ پاسخى نداشتم. به سوى امام باقر(ع)

برگشتم و پرسش را به وى عرضه داشتم.

حضرت فرمود: فرشته با او سخن مى‏گفت. گفتم منظورتان اين است كه‏پيامبر بود؟

حضرت دست‏خود را حركت داد و فرمود: خير، آنان همانند كسانى‏اندكه همراه حضرت سليمان و حضرت موسى بودند و يا مثل ذوالقرنين‏شمرده مى‏شوند.

امام صادق(ع) نيز در پاسخ به اين پرسش مى‏فرمايد: خير، پيامبرنيستند. آنها از علمايند، همانند ذوالقرنين در علم خويش.

در اصول كافى، در باب فرق بين رسول و نبى و محدث، نيز به اين‏مطلب تصريح شده است. امام باقر و امام صادق‏عليهما السلام پس ازبيان اينكه امام «محدث‏» و مورد گفتگو و خطاب فرشتگان است،مى‏فرمايد:

«لقد ختم الله بكتابكم و ختم بنبيكم الانبياء.» با قرآن‏كتابهاى آسمانى پايان يافت و با حضرت محمد(ص) پيامبرى به آخررسيد.

بدين ترتيب، «محدث‏» هرگز به معناى نبوت و پيامبرى نيست.

دراين راستا امام خمينى(ره) مى‏فرمايد: البته آن وحى به معناى‏آوردن احكام، تمام شد به رفتن رسول اكرم(ص).

در باره حضرت صديقه در روايات، دو جهت گفتگو مطرح شده است:

يكى گفتگو با فرشتگان و ديگرى حضور جبرئيل نزد آن حضرت.

حضرت امام صادق(ع) مى‏فرمايد: «فاطمه بنت رسول الله(ص) كانت‏محدثه و لم تكن نبيه‏» فاطمه دختر رسول خدا، محدثه بود نه‏پيامبر.

سپس در ادامه توضيح مى‏دهد كه فاطمه را از اين جهت محدثه‏ناميده‏اند كه فرشتگان از آسمان بر او نازل مى‏شدند و همان گونه‏كه با مريم دختر عمران گفتگو داشتند، با او چنين سخن مى‏گفتند:

«يافاطمه، خداى متعال تو را پاك گردانيد و از ميان تمام زنان‏عالم برگزيد.» شبى حضرت صديقه(س) به فرشتگان فرمود: آيا آن‏زن كه از جميع زنان عالم برتر است، مريم دختر عمران نيست؟

جواب دادند: نه، مريم فقط سيده زنان عالم در زمان خويش بود;ولى خداى تعالى تو را بزرگ بانوان جهان در تمام زمانها ازاولين و آخرين قرار داده است. روايتى كه امام خمينى از آن يادكرده، چنين است:

«ان فاطمه مكثت‏بعد رسول الله خمسه و سبعين يوما و قدكان‏دخلها حزن شديد على ابيها و كان جبرئل ياتيها فيحسن و يخبرهابما يكون بعدها فى ذريتها و كان على يكتب ذالك فهذا مصحف‏فاطمه.» فاطمه بعد از رحلت پيامبر اكرم(ص) بيش از هفتاد وپنج روز زنده نماند. داغ پدر اندوهى سخت‏بر قلبش وارد ساخته‏بود; به اين جهت جبرئيل پى‏در پى به حضورش مى‏آمد و او را درعزاى پدر تسليت مى‏گفت.خاطر غمين زهرا را تسلى مى‏بخشيد و ازمقام و منزلت پدرش، حوادثى كه بعد از رحلت او بر فرزندانش‏وارد مى‏گرديد، خبر مى‏داد. اميرمومنان(ع) آنچه جبرئيل مى‏گفت‏به‏رشته تحرير در مى‏آورد. مجموع اين سخنان «مصحف فاطمه‏» را شكل‏مى‏دهد.

اين جهت نيز به شان و منزلت نبوت ارتباط ندارد; زيرا در قرآن‏كريم از حضرت مريم و سخن گفتن جبرئيل با او ياد مى‏كند. بااينكه آن حضرت پيامبر نبود. امام خمينى در اين زمينه مى‏نويسد:

در قرآن كريم آياتى هست كه دلالت مى‏كند بر آنكه اشخاصى كه‏پيغمبر نبودند، ملائكه; بلكه جبرئيل را ديدند و با او سخن‏گفتند. ما نمونه‏اى از آن را اينجا ياد مى‏كنيم: (اذ قالت‏الملائكه يا مريم ان الله اصطفيك و طهرك واصطفيك على نساءالعالمين) (سوره آل عمران، آيه 42) يعنى چون ملائكه گفتند به‏مريم كه خدا تو را برگزيده و پاكيزه كرده و فضيلت داد برزنهاى جهان، پس از آن خداى تعالى حكايت مريم را نقل مى‏كند از«آيه 44» بسيارى از حالات عيسى مسيح و معجرات او را ملائكه‏براى مريم نقل مى‏كند و از غيب به او اخبار مى‏دهند; و در سوره‏مريم (آيه 17) مى‏گويد: (فارسلنا اليها روحنا فتمثل لها بشراسويا); و قضيه مراوده ملائكه و جبرئيل با مريم در بسيارى ازآيات قرآن مذكور است و خبرهايى كه از غيب به او دادند، خداوندنقل مى‏كند.

آمدن جبرئيل نزد حضرت صديقه از عظمت و تعالى روحى و اوج معنوى‏آن بزرگوار حكايت مى‏كند; زيرا در باره كيفيت ايجاد رابطه‏جبرئيل و فرشتگان با انسان دو نظريه است. نظريه‏اى كه فلاسفه‏برآن تاكيد دارند، اين است كه مى‏گويند: انسان تا در طبيعت وماده است، در حجاب است و نمى‏تواند به ملا اعلى دست‏يابد. همين‏كه خود را از معاصى و لذات و تعلقات نفسانى آزاد ساخت، نورمعرفت و ايمان به خدا و ملكوت اعلى در قلبش تجلى مى‏كند.

اين نور در بالاترين مرتبه خويش همان جوهر قدسى است كه دراصطلاح فلاسفه عقل فعال و در زبان شريعت نبوى روح قدسى ناميده‏مى‏شود. با ظهور اين نور، آنچه در آسمانها و زمينهاست‏برايش‏روشن مى‏گردد. و حقايق اشيا را مى‏بيند، همان گونه كه نور مادى‏را در صورتى كه حجاب نباشد مشاهده مى‏كند. در اين زمينه به‏آياتى نيز استشهاد شده است; براى نمونه خداوند مى‏فرمايد:

(و طبع على قلوبهم فهم لايفقهون) بر دلهاى آنها مهر زده شده،پس آنان چيزى نمى‏فهمند.

(بل ران على قلوبهم ماكانوا يكسبون) گناهانى كه انجام دادندبر دلهاى آنان غلبه كرده است.

پس از آنكه فرد از اين حجابها دور شد، باطن او معراج معنوى‏خويش را آغاز مى‏كند; سر ملكوت بر او آشكار شده، آيات بزرگ‏خداوند را مشاهده مى‏كند. چنانكه خداوند مى‏فرمايد:

(لقد راى من آيات ربه الكبرى) سپس همين روح قدسى در روح بشرى‏و دنيايى‏اش تاثير مى‏نهد. و حقايقى كه شهود كرده، در حواس‏ظاهرى مانند بينايى و شنوايى متمثل آشكار مى‏سازد. بدين ترتيب،شخص حقايق ملكوتى را، كه در آن عالم حقيقى خارجى و مشخص است،به صورت محسوس مشاهده مى‏كند.

بر اساس اين نظريه، تكامل و عروج معنوى و روحى انسان سبب‏ارتباط با حقايق ملكوت مى‏شود.

نظريه دوم اين است كه روح ولى يا پيامبر سبب نزول فرشتگان‏نيست، بلكه خداوند فرشته را مامور مى‏كند در پيشگاه ولى خداقرار بگيرد و مسايل را بازگويد. ظواهر ادله نيز بر درستى اين‏نظر گواهى مى‏دهد. بر اساس اين نظريه، تا ظرفيت معنوى و تناسب‏روحى كامل بين ولى الهى و فرشته نباشد، اين نزول ممكن نخواهدشد. قرآن كريم در اين زمينه مى‏فرمايد:

(الله اعلم حيث‏يجعل رسالته) (انعام، 124) خداوند آگاه‏تر است‏كه پيامبرى و رسالت‏خويش را در كدامين جايگاه قرار دهد.

در شان نزول اين آيه مى‏خوانيم كه: وليد ابن مغيره مى‏گفت: چون‏ثروتمند هستم و سن بيشترى دارم، بايد بر من وحى نازل شود.

خداوند متعال مى‏فرمايد: شايستگى‏ها را خداوند مى‏داند. براى اين‏در آيه ديگر صبر و يقين را عامل وصول به مقام امامت معرفى‏مى‏نمايد و مى‏فرمايد:

(و جعلنا منهم ائمه يهدون بامرنا لما صبروا و كانو بآياتنايوقنون) (سجده، 34) از آنان پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان‏ما هدايت مى‏كنند; و اين بدان سبب است كه آنان صبر پيشه كردندو به آيات ما يقين داشتند.

امام خمينى(ره) در اين زمينه مى‏فرمايد: مساله آمدن جبرئيل‏براى كسى يك مساله ساده نيست. خيال نشود كه جبرئيل براى‏هركسى مى‏آيد و امكان دارد بيايد. اين يك تناسب لازم است‏بين‏روح آن كسى كه جبرئيل مى‏خواهد بيايد و مقام جبرئيل كه روح‏اعظم است. چه ما قابل بشويم به اين كه قضيه تنزيل، تنزل‏جبرئيل، به واسطه روح اعظم خود اين ولى است‏يا پيغمبر است، اوتنزيل مى‏دهد او را و وارد مى‏كند تا مرتبه پايين يا بگوييم كه‏خير، حق تعالى او را مامور مى‏كند كه برو و اين مسايل را بگو.

چه آن قسم بگوييم كه بعضى اهل نظر مى‏گويند. و چه اين قسم‏بگوييم كه بعض از اهل ظاهر مى‏گويند تا تناسب ما بين روح اين‏كسى كه جبرئيل مى‏آيد پيش او و بين جبرئيل كه روح اعظم است‏نباشد امكان ندارد اين معنا... . اين فضيلت را من بالاتر ازهمه مى‏دانم كه براى غير انبياعليهم السلام آن هم نه همه انبيابراى طبقه بالاى ابيناعليهم السلام و بعضى از اوليايى كه دررتبه آنها هست، براى كسى ديگر حاصل نشده.

Publish Post

اميد آنكه پر

بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله رب العالمين، و الصلاة و السلام على خير خلقه محمد

حقيقت عبادت تعظيم و طاعت خدا و چشم پوشى از غير ست،بزرگترين فضيلت نفس ستايش مقام الوهيت و تقرب جستن بساحت قدس ربوبى است،عبادت اگر با شرايط خاص خود انجام شود مقام بسيار بزرگ و افتخار آميزى است چنانكه از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله بوسيله كلمه عبد تجليل شده و قبل از عنوان رسالت عبوديت او قيد گرديده است: اشهد ان محمدا عبده و رسوله. براى سير مراتب كمال بهترين وسيله پيشرفت،تهذيب و تزكيه نفس است كه راه عملى آن با عبادت حقيقى صورت ميگيرد.انجام عبادت تنها براى رفع تكليف نيست بلكه وسيله نمو عقل،و موجب تعديل و تنظيم قواى وجودى است كه نفس را از آلودگيهاى مادى باز ميدارد،بهترين وجه عبادت انجام امرى است كه بدون ريا و سمعه بوده و صرفا براى خدا باشد و در اين شرايط است كه صفت تقوى ظهور ميكند و بدون آن انجام عبادات مقبول نيفتد. تقوى و ورع انحراف از جهان مادى و فانى بوده و توجه بعالم روحانيت و بقاء است و ايمانيكه بزيور تقوى آراسته شود ايمان حقيقى است و در اثر اخلاص در عبادات،شخص را بمرحله يقين ميرساند. با توجه بنكات معروضه،على عليه السلام در ايمان و تقوى و زهد و عبادت و يقين منحصر بفرد بود در اينمورد پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:لو ان السموات و الارض وضعتا فى كفة و وضع ايمان على فى كفة لرجح ايمان على (1) . يعنى اگر آسمانها و زمين در يك كفه ترازو و ايمان على در كفه ديگر گذاشته شوند بطور حتم ايمان على بر آنها فزونى ميكند. على عليه السلام با عشق و حب قلبى خدا را عبادت ميكرد زيرا عبادت او براى رفع تكليف نبود بلكه او محب حقيقى بود و جز جمال دلرباى حقيقت چيزى در نظرش جلوه‏گر نميشد. على عليه السلام در تقواى دينى و عبادت چنان كوشا بود كه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله در پاسخ كسانى كه از تندى على عليه السلام در نزد وى گله ميكردند فرمود:على را ملامت نكنيد زيرا او شيفته خدا است (2) ! على عليه السلام هنگاميكه مناجات ميكرد و مشغول نماز ميشد گوشش نمى‏شنيد و چشمش نميديد و زمين و آسمان،دنيا و مافيها از خاطرش فراموش ميشد و با تمام وجود توجه خود را بمبدأ حقيقت معطوف ميداشت چنانكه مشهور است در يكى از جنگها پيكان تيرى بپايش فرو رفته و بقدرى دردناك بود كه نميتوانستند آنرا بيرون بياورند وقتيكه بنماز ايستاد بيرون كشيدند و او متوجه نشد! على عليه السلام هنگام وضو گرفتن سراپا ميلرزيد و لرزش خفيفى وجود مباركش را فرا ميگرفت و چون در محراب عبادت ميايستاد رعشه بر اندامش ميافتاد و از خوف عظمت الهى اشگ چشمانش بر محاسن شريفش جارى ميشد،سجده‏هاى او طولانى بود و سجده‏گاهش هميشه از اشگ چشم مرطوب !شاعر گويد، هو البكاء فى المحراب ليلا هو الضحاك اذا اشتد الضراب يعنى او در محراب عبادت بشدت گريان و در شدت جنگ خندان بود.ابو درداء كه يكى از اصحاب پيغمبر صلى الله عليه و آله است گويد در شب تاريكى‏از نخلستانى عبور ميكردم آواز كسى را شنيدم كه با خدا مناجات ميكرد چون نزديك شدم ديدم على عليه السلام است و من خود را در پشت درخت مخفى كردم و ديدم كه او با خوف و خشيت تمام با آهنگ حزين مناجات ميكرد و از ترس آتش سوزان جهنم گريه مينمود و بخدا پناه برده و طلب عفو و بخشش مينمود و آنقدر گريه كرد كه بى حس و حركت افتاد!گفتم شايد خوابش برده است نزديكش رفتم چون چوب خشگى افتاده بود او را تكان دادم حركت نكرد گفتم حتما از دنيا رفته است شتابان بمنزلش رفتم و خبر مرگ او را بحضرت زهرا عليها السلام رسانيدم فرمود مگر او را چگونه ديدى؟من شرح ما وقع گفتم،فاطمه عليها السلام گفت او نمرده بلكه از خوف خدا غش نموده است (3) . على عليه السلام علاوه از نمازهاى واجبى نوافل را نيز انجام ميداد و هيچوقت نماز شب آنحضرت ترك نميشد حتى در موقع جنگ نيز از آن غفلت نمى‏نمود،در ليلة الهرير نزديكى‏هاى صبح بافق مينگريست ابن عباس پرسيد مگر از آنسو نگرانى داراى آيا گروهى از دشمنان در آنجا كمين كرده‏اند؟فرمود نه ميخواهم ببينم وقت نماز رسيده است يا نه! حضرت على بن الحسين عليهما السلام كه از كثرت عبادت و سجده‏هاى طولانى بكلمه سجاد و زين العابدين ملقب شده بود در برابر سؤال ديگران كه چرا اينقدر مشقت و رنج بر خود روا ميدارى فرمود: و من يقدر على عبادة جدى على بن ابى طالب؟ كيست كه بتواند مثل جدم على عليه السلام عبادت كند؟ ابن ابى الحديد بنحو ديگرى اين مطلب را بيان كرده و مينويسد بعلى بن الحسين عليهما السلام كه در مراسم عبادت بنهايت رسيده بود عرض كردند كه عبادت تو نسبت بعبادت جدت بچه ميزان است؟فرمود عبادت من نسبت بعبادت جدم مانند عبادت جدم نسبت بعبادت رسول خدا صلى الله عليه و آله است (4) . از ام سعيد كنيز آنحضرت پرسيدند كه على عليه السلام در ماه رمضان بيشتر عبادت ميكند يا در ساير ماه‏ها؟ كنيز گفت على عليه السلام هر شب با خداى خود به راز و نياز مشغول است و براى او رمضان و ديگر اوقات يكسان است. وقتى كه آنحضرت را پس از ضربت خوردن از مسجد بخانه مى‏بردند نگاهى بمحل طليعه فجر افكند و فرمود اى صبح تو شاهد باش كه على را فقط اكنون(بحكم اجبار) دراز كشيده مى‏بينى! ابن ابى الحديد گويد عبادت على عليه السلام بيشتر از عبادت همه كس بود زيرا او اغلب روزها روزه دار بود و تمام شبها مشغول نماز حتى هنگام جنگ نيز نمازش ترك نميشد،او عالمى بود با عمل كه نوافل و ادعيه و تهجد را بمردم آموخت. على عليه السلام موقع نماز در برابر مبدأء وجود با دل پاك و توجه تام ميايستاد و براز و نياز مشغول ميشد عبادت و پرستش او مانند اشخاص ديگر نبود زيرا هر كسى بنا بهدف خاصى كه دارد خدا را عبادت ميكند چنانكه خود آنحضرت فرمايد: ان قوما عبدوا الله رغبة فتلك عبادة التجار،و ان قوما عبدوا الله رهبة فتلك عبادة العبيد،و ان قوما عبدوا الله شكرا فتلك عبادة الاحرار (5) . يعنى گروهى از مردم خدا را از روى ميل و رغبت(باميد نعمتهاى بهشت) بندگى كردند پس اين نوع عبادت عبادت تاجران است،عده اى هم از ترس(آتش دوزخ) خدا را عبادت كردند اين هم عبادت بندگان است و گروهى ديگر خدا را براى سپاسگزارى عبادت كردند و اين عبادت آزادگان است . و خود آنحضرت به پيشگاه خداى تعالى عرض ميكند: الهى ما عبدتك طمعا للجنة و لا خوفا من النار بل وجدتك مستحقا للعبادة. خدايا من ترا بطمع بهشت و يا از ترس جهنم عبادت نميكنم بلكه ترا مستحق‏و سزاوار پرستش يافتم. هر فردى حتى هر ذير وحى بنا بغريزه حب ذات هميشه در صدد دفع ضرر و جلب منفعت است و تنها على عليه السلام بود كه عبادت را بدون جلب نفع(بهشت) و دفع ضرر(دوزخ) صرفا براى خداوند بجا ميآورد!و اينگونه خلوص در عبادت از يقين او سرچشمه ميگرفت يقينى كه بالاتر از آنرا نميتوان پيدا نمود زيرا آنجناب بمرحله نهائى يقين رسيده بود چنانكه خود فرمايد:لو كشف الغطاء ما ازددت يقينا!اگر پرده برداشته شود من چيزى بيقين خود نميافزايم! على عليه السلام خود را مانند موجى در اقيانوس حقيقت مستغرق ساخته بود و تمام فكر و ذكر و حركات و سكنات او همه از حقيقت خواهى وى حكايت ميكرد. على عليه السلام در تزكيه و تهذيب نفس،و سير مراتب كماليه وجود يگانه و بى‏نظير و لوح ضميرش چون جام جهان نما بود،او به هر چه نگاه ميكرد خدا را ميديد چنانكه فرمود: ما رايت شيئا الا رايت الله قبله و معه و بعده. چيزى را نديدم جز اينكه خدا را پيش از آن و با آن و پس از آن مشاهده كردم. على عليه السلام ميفرمود:لم اعبد ربا لم اره.عبادت نكردم بخدائى كه او را نديدم!پرسيدند چگونه خدا را ديدى؟فرمود با چشم دل و بصيرت،نه باغ ديده ظاهرى. بچشم ظاهر اگر رخصت تماشا نيست‏ نه بسته است كسى شاهراه دل‏ها را على عليه السلام در مقابل عظمت خدا و مبدء هستى خود را ملزم بخضوع و خشوع ميديد و دعاها و مناجاتهاى او روشنگر اين مطلب است. دعاى كميل كه بيكى از اصحاب خود(كميل بن زياد) تعليم فرموده است يكى از شاهكارهاى روح بلند و ايمان قوى و يقين ثابت آنحضرت است كه در فقرات آن معانى عالى و بديع در قالب الفاظى شيوا و عباراتى كاملا رسا ريخته شده است،گاهى در برابر رحمت واسعه حق سر تا پا اميد گشته و زمانى قدرت و جبروت خدا چنان بيم و هراسى در دل او افكنده است كه بى اختيار بحال تضرع و خشوع افتاده‏است.همچنين دعاى صباح و نيايشهاى ديگر وى كه هر يك حاوى مراتب سوز و گداز بيم و اميد،توجه و خلوص او ميباشد. وقتى ضرار بن ضمره بر معاويه وارد شد معاويه گفت على را برايم وصف كن!ضرار پس از آنكه شمه‏اى از خصوصيات اخلاقى آنحضرت را براى معاويه بيان نمود گفت شبها بيدارى او بيشتر و خوابش كم بود در اوقات شب و روز تلاوت قرآن ميكرد و جانش را در راه خدا ميداد و در پيشگاه كبريائى او اشك ميريخت و خود را از ما مستور نميداشت و كيسه‏هاى طلا از ما ذخيره نمى‏نمود،براى نزديكانش ملاطفت و بر جفا كاران تند خوئى نميكرد،موقعيكه شب پرده ظلمت و تاريكى ميافكند و ستارگان رو بافول مينهادند او را ميديدى كه در محراب عبادت دست بريش خود گرفته و چون شخص مار گزيده بخود مى‏پيچيد و مانند فرد اندوهگينى(از خوف خدا) گريه ميكرد و ميگفت اى دنيا!آيا خود را بمن جلوه داده و مرا مشتاق خود ميسازى؟هيهات مرا بتو نيازى نيست و ترا سه طلاق داده‏ام كه ديگر مرا بر تو رجوعى نيست!سپس ميفرمود آه از كمى توشه و دورى سفر و سختى راه!معاويه گريه كرد و گفت اى ضرار بس است بخدا سوگند كه على چنين بود خدا رحمت كند ابو الحسن را! (6) . عبادت على عليه السلام منحصر بنماز و روزه و انجام ساير فرايض مذهبى نبود بلكه تمام حركات و سكنات او عبادت بود زيرا در حديث آمده است كه(انما الاعمال بالنيات) و چون نيت آنجناب در تمام حركات و سكناتش ابتغاء مرضات الله بود لذا تمام اعمال و اقوال او در همه حال عبادت خدا محسوب ميشود و اين خود يكى از موجبات تفوق و فضيلت وى بر همگان ميباشد . پى‏نوشتها

روایات نقل شده از زینب کبری علیهاالسلام

در باره شخصیت روایی حضرت زینب علیهاالسلام، علمای بزرگی سخن گفته‏اند؛ از جمله: ابوالفرج اصفهانی می‎گوید: زینب عقیله دختر علی ‏بن ابی‏طالب، مادرش‏ فاطمه دختر رسول خداست و او همان كسی است كه ابن‏عباس از او كلام حضرت فاطمه (علیه‌السلام) را در فدك نقل می‏كند و می‏گوید: حدیث كرد مرا عقیله ما زینب دختر علی (علیه‌السلام)... در انساب الطالبیین می‏خوانیم: زینب كبری دختر امیرمومنان (علیه‌السلام) كه كنیه‏اش ‌ام الحسن بود، از مادرش زهرا (علیهاالسلام) روایت می‏كرد. مرحوم سید نورالدین جزایری، در خصائص الزینبیه، ویژگی موثقه ‏بودن زینب را طرح می‏كند و می‏نویسد: «از جمله القاب آن محترمه ‏"موثقه‏"(مورد اعتماد) است، كه آن مكرمه مورد وثوق خلاق عالم و حضرت سیدالشهدا، و حضرت سجاد (علیهماالسلام) بوده‏اند و لذا حافظ ودایع الهیه و اسرار محمدیه بوده، بلكه محل وثوق كلیه مردم بوده ‏و لذا حضرت سیدالساجدین (علیه‌السلام) هر وقت ‏بیان اخبار و احادیث می‏فرمود و می‏خواست كه در اذهان مردم جای گیرد و از او بپذیرند، به ‏عمه‏اش اسناد می‏داد و از آن مخدره نقل می‏فرمود و كذالك ابن ‏عباس با این كه مقبول القول بود، مع ذالك می‏گفت: «حدثتنا عقلیتنا.» آیة الله خویی می‏نویسد: از مادرش سلام الله علیها روایت ‏می‏كند. و جابر فقیه(1) و عباد عامری از او روایت می‏كنند. این همه نشان از اوج مقام ‏روایی حضرت زینب (علیهاالسلام) دارد كه متاسفانه كمتر مورد توجه قرار گرفته است. گواهی می‏دهم كه پدرم، محمد، بنده و فرستاده اوست. پیش از آن‏ كه او را بیافریند، برگزید و پیش از پیغمبری تشریف انتخاب ‏بخشید و به نامی نامید كه سزاوارش بود و این هنگامی بود كه ‏آفریدگان از دیده نهان بودند و در پس پرده‏ی بیم نگران و در پهنه‏ی بیابان عدم سرگردان. پروردگار بزرگ پایان كار همه‏ كارها را دانا بود و بر دگرگونی‏های روزگار محیط، بینا و به ‏سرنوشت هر چیز، آشنا. باید توجه داشت كه ارزش روایات نقل شده از حضرت زینب (علیهاالسلام) فراتر از روایاتی است كه راویان دیگر نقل كرده‏اند، زیرا این بانوی ‏بزرگ خود عالمه‏ای غیر معلمه بود و روایاتی را كه نقل می‏كرد، بی هیچ شبهه‏ای، معتبر و مستنداند. حتی روایت‏هایی كه در سنین‏ كودكی از او نقل شده‏اند. این بانوی بزرگوار كه پنج سال قبل از وفات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به دنیا آمد، از مادرش فاطمه زهرا (علیهاالسلام)، پدرش ‏علی (علیه‌السلام)،اسمأ بنت عمیس، و‌ ام ایمن روایت نقل می‏كرد. شمار راویان از وی بسیارند كه می‏توان به: علی ‏بن حسین ابوبكر با این سند: محمد بن زكریا، جعفر بن محمد بن عماره ‏كندی، پدرش، حسین بن صالح، دو مرد از بنی‏هاشم، از حضرت ‏زینب (علیهاالسلام) دختر علی (علیه‌السلام) روایت كرد كه زینب علیهاالسلام فرمود: «قالت فاطمه علیهاالسلام: ... و نحنُ وسیلتهُ فی‏ خلقهِ و نحنُ خاصته و محل ‏قدسه و نحن حجته فی غیبه و نحن ورثه انبیائه...»؛ «ما وسیله‏ ارتباط خدا با مخلوق‏های او هستیم. ما برگزیدگان خداییم و جایگاه پاكی‏ها، ما راهنماهای روشن خداییم و وارث پیامبران او هستیم‏.»ابی‏حجاف (از محمد بن عمر بن حسن)، از زینب، به نقل از فاطمه علیهاالسلام و اشجع، بلید بن سلیمان (از ابی‏حجاج، محمد بن عمرو هاشمی) از زینب دختر علی (علیه‌السلام) نقل كرد كه فاطمه علیهاالسلام فرمود: «قالت فاطمه علیهاالسلام: ان رسول الله قال لعلی اما انك یابن ‏ابی‏طالب و شیعتك فی‏الجنه‏»، «و سَیجی‏ء اقوام ینتحلون حبكَ ثم‏ یمرقونَ مِنَ الاسلامِ كما یمرق السهم مِن الرمیه»؛ رسول خدا به ‏علی (علیه‌السلام) فرمود: «ای پسر ابوطالب! همانا تو و رهروان تو در بهشت‏اند و به زودی قومی می‏آیند كه از دوستی تو سخن می‏گویند. آنگاه از اسلام فرار می‏كنند، مانند پرت شدن تیر از كمان.»روایتی مشهور به «فاطمیات‏» در باب دوست داشتن آل محمد كه با این اسناد نقل شده است: «... عن فاطمه بنت السجاد علی بن الحسین زین العابدین (علیه‌السلام) عن ‏فاطمه بنت ابی عبدالله الحسین (علیه‌السلام) عن زینب بنت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) عن فاطمه بنت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) قالت: الا مَن ماتَ عَلی حُب آل محمد ماتَ شهیداً»؛ «آگاه باشید هر كسی كه ‏بر دوستی آل محمد بمیرد، شهید است.» یكی دیگر از احادیثی كه حضرت زینب علیهاالسلام نقل كرد، خطبه طولانی حضرت ‏زهرا علیهاالسلام در مسجد مدینه است. حدیثی كه در متن آن ده‏ها حدیث ‏درخشنده وجود دارد و بسیاری از احادیثی كه از حضرت فاطمه علیهاالسلام نقل می‏شود، مربوط به همین حدیث طولانی است. ما برای اختصار تنها به ترجمه بخشی از آن بسنده می‏كنیم. علاقه‏مندان را به‏ مطالعه منابع آن ارجاع می‏دهیم. ما خاندان را در میان شما به خلافت گماشت و تاویل كتاب الله را به عهده ما گذاشت. حجت‏های آن آشكار و آنچه در باره ماست، پدیدار و برهان آن روشن و از تاریكی گمان به كنار و آوای آن ‏در گوش، مایه آرام و قرار. «در این روز حضرت زهرا علیهاالسلام چادر به سر كرد و با همراهی جمعی ‏از بانوان وارد مسجد شد. ابوبكر و عده‏ای از مهاجران و انصار حاضر بودند. به احترام آن بانو پرده سفیدی آویختند. قبل از آغاز سخن، ناله‏ی جانسوزی كرد كه بسیاری از حاضران گریستند و پس از آن كه مردم آرام گرفتند، فاطمه علیهاالسلام فرمود: شكر نعمت: «ستایش خدای را بر نعمت‏هایی كه ارزانی داشت و سپاس او را بر اندیشه نیكو كه در دل نگاشت. سپاس بر نعمت‏های فراگیر كه از چشمه لطفش جوشید و عطاهای فراوان كه بخشید و نثار احسان كه ‏پیاپی بخشید. نعمت‏هایی كه از شمار افزون است و پاداش آن از توان بیرون و درك نهایتش، نه در حد اندیشه ناموزون. سپاس را مایه فزونی نعمت نمود و ستایش را سبب فراوانی پاداش فرمود و به خاطر در خواست پیاپی، بر عطای خود افزود.بعثت، صعود از ذلت ‏به اوج عزت: در آن هنگام شما مردم بر كنار مغاكی(گودی و گودال، شیار و جای پست و گود) از آتش بودید خوار و در دیده همگان بی‏مقدار. لقمه هر خورنده و شكار هر درنده و لگدكوب ‏هر رونده بودید. نوشیدنی‏تان آب گندیده و ناگوار، خوردنی‏تان ‏پوست جانور و مردار بود. پست و ناچیز و ترسان از هجوم همسایه ‏و همجوار تا آن كه خدا با فرستادن پیغمبر خود، شما را از خاك ‏مذلت ‏برداشت و سرتان را به اوج رفعت ‏برافراشت. علی (علیه‌السلام) كیست؟ پس از آن همه رنج‏ها كه دید و خستگی كه تحمل كرد، رزم‏آوران ‏ماجراجو و سركشان درنده‏خو و جهودان دین به دنیا فروش و ترسایان حقیقت فروش، از هر سو به وی تاختند و با او نرد مخالفت‏ باختند. هرگاه آتش كینه افروختند، آن را خاموش ساخت‏ و گاهی كه گمراهی سر برداشت، یا مشركی دهان به بیهودگی گشاد، برادرش، علی را در كام آنان انداخت. علی باز نایستاد تا بر سر و مغز مخالفان نواخت و كار آنان را با دم شمشیر یكسره كرد. او این رنج را برای خدا می‏كشید و برای تحقق اوامر خدا تلاش می‏كرد و در آن خشنودی پروردگار و رضای پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) را می‏دید و سروری ‏اولیای خدا را می‏خرید. همواره دامن به كمر زده نصحیت كننده، تلاش و كوشش كننده بود. فرمود می‏ خواری نكنند تا تن و جان از پلیدی پاك سازند و زنان ‏پارسا را تهمت نزنند تا خویش را سزاوار لعنت نسازند. دزدی را منع كرد تا راه عفت پویند و شرك را حرام فرمود تا به اخلاص، طریق یكتاپرستی جویند. نفاق رخ نمود: اما شما در آن روزها در زندگی راحت، آسوده و در بستر امن و آسایش غنوده بودید. وقتی خدای تعالی همسایگی پیغمبران را برای ‏رسول خویش گزید، دورویی آشكار شد و كالای دین بی‏خریدار. و گمراهی دعوی‎دار و هر گمنامی سالار و هر یاوه‏گویی در كوی و برزن و در پی‏ گرمی بازار. شیطان از كمینگاه خود سر برآورد و شما را به خود دعوت كرد و دید چه زود سخنش را شنیدند و سبك در پی ‏او دویدند و در دام فریبش خزیدند و به آواز او رقصیدند... .» (علیه‌السلام)، ابن عباس، محمد بن عمر، عطأ بن سائب، فاطمه بنت الحسین، محمد بن جابر، عباد عامری و ... اشاره كرد.

حضرت امام حسن عسكرى (ع)

امام حسن عسكرى ( ع ) در سال 232 هجرى در مدينه چشم به جهان گشود .

مادروالا گهرش سوسن يا سليل زنى لايق و صاحب فضيلت و در پرورش نهات مراقبت را داشت ، تا حجت حق را آن چنان كه شايسته است پرورش دهد .

اين زن پرهيزگار در سفرى كه امام عسكرى ( ع ) به سامرا كرد همراه امام بود و در سامرا از دنيارحلت كرد .

كنيه آن حضرت ابامحمد بود .

صورت و سيرت امام حسن عسكرى ( ع )

امام يازدهم صورتى گندمگون و بدنى در حد اعتدال داشت .

ابروهاى سياه كمانى ، چشمانى درشت و پيشانى گشاده داشت .

دندانها درشت و بسيار سفيد بود .

خالى بر گونه راست داشت .

امام حسن عسكرى ( ع ) بيانى شيرين و جذاب و شخصيتى الهى با شكه و وقار و مفسرى كم مانند براى قرآن مجيد بود .

راه مستقيم عترت و شيوه صحيح تفسير قرآن را به مردم و به ويژه براى اصحاب بزرگوارش - در ايام عمر كوتاه خود - روشن كرد .

دوران امامت

به طور كلى دوران عمر 29 ساله امام حسن عسكرى ( ع ) به سه دوره تقسيم ميگردد : دوره اول 13 سال است كه زندگى آن حضرت در مدينه گذشت .

دوره دوم 10 سال در سامرا قبل از امامت .

دوره سوم نزديك 6 سال امامت آن حضرت ميباشد .

دوره امامت حضرت عسكرى ( ع ) با قدرت ظاهرى بنى عباس رو در روى بود .

خلفايى كه به تقليد هارون در نشان دادن نيروى خود بلند پروازيهايى داشتند .

امام حسن عسكرى ( ع ) از شش سال دوران اقامتش ، سه سال را در زندان گذرانيد .

زندانبان آن حضرت صالح بن وصيف دو غلام ستمكار را بر امام گماشته بود ، تا بتواند آن حضرت را - به وسيله آن دو غلام - آزار بيشترى دهد ، اماآن دو غلام كه خود از نزديك ناظر حال و حركات امام بودند تحت تأ ثير آن امام بزرگوار قرار گرفته به صلاح و خوش رفتارى گراييده بودند .

وقتى از اين غلامان جوياى حال امام شدند ، ميگفتند اين زندانى روزها روزهدار است و شبها تا بامدادبه عبادت و راز و نياز با معبود خود سرگرم است و با كسى سخن نميگويد .

عبيدالله خاقان وزير معتمد عباسى با همه غرورى كه داشت وقتى با حضرت عسكرى ملاقات ميكرد به احترام آن حضرت برميخاست ، و آن حضرت را بر مسند خودمينشانيد .

پيوسته ميگفت : در سامره كسى را مانند آن حضرت نديدهام ، وى زاهدترين و داناترين مردم روزگار است .

پسر عبيدالله خاقان ميگفت : من پيوسته احوال آن حضرت را از مردم ميپرسيدم .

مردم را نسبت به او متواضع مييافتم .

ميديدم همه مردم به بزرگواريش معترفند و دوستدار او ميباشند .

با آنكه امام ( ع ) جز با خواص شيعيان خود آميزش نميفرمود ، دستگاه خلافت عباسى براى حفظ آرامش خلافت خود بيشتر اوقات ، آن حضرت را زندانى وممنوع از معاشرت داشت .

از جمله مسائل روزگار امام حسن عسكرى ( ع ) يكى نيز اين بود كه از طرف خلافت وقت ، اموال و اوقات شيعه ، به دست كسانى سپرده ميشد كه دشمن آل محمد( ص ) و جريانهاى شيعى بودند ، تا بدين گونه بنيه مالى نهضت تقويت نشود .

چنانكه نوشتهاند كه احمد بن عبيدالله بن خاقان از جانب خلفا ، والى اوقاف وصدقات بود در قم ، و او نسبت به اهل بيت رسالت ، نهايت مرتبه عداوت راداشت .

نيز اصحاب امام حسن عسكرى ، متفرق بودند و امكان تمركز براى آنان نبود ، كسانى چون ابوعلى احمد بن اسحاق اشعرى در قم و ابوسهل اسماعيل نوبختى در بغداد ميزيستند ، فشار و مراقبتى كه دستگاه خلافت عباسى ، پس از شهادت حضرت رضا ( ع ) معمول داشت ، چنان دامن گسترده بود كه جناح مقابل را باسختترين نوع درگيرى واداشته بود .

اين جناج نيز طبق ايمان به حق و دعوت به اصول عدالت كلى ، اين همه سختى را تحمل ميكرد ، و لحظهاى از حراست ( ونگهبانى ) موضع غفلت نميكرد .

اينكه گفتيم : حضرت هادى ( ع ) و حضرت امام حسن عسكرى ( ع ) هم از سوى دستگاه خلافت تحت مراقبت شديد و ممنوع از ملاقات با مردم بودند و هم امامان بزرگوار ما - جز با ياران خاص و كسانى كه براى حل مشكلات زندگى مادى و دينى خود به آنها مراجعه مينمودند - كمتر معاشرت ميكردند به جهت آن بود كه دوران غيبت حضرت مهدى ( ع ) نزديك بود ، و مردم ميبايست كم كم بدان خو گيرند ، وجهت سياسى و حل مشكلات خود را از اصحاب خاص كه پرچمداران مرزهاى مذهبى بودندبخواهند ، و پيش آمدن دوران غيبت در نظر آنان عجيب نيايد .

بارى ، امام حسن عسكرى ( ع ) بيش از 29 سال عمر نكرد ولى در مدت شش سال امامت و رياست روحانى اسلامى ، آثار مهمى از تفسير قرآن و نشر احكام و بيان مسائل فقهى و جهت دادن به حركت انقلابى شيعيانى كه از راههاى دور براى كسب فيض به محضر امام ( ع ) ميرسيدند بر جاى گذاشت .

در زمان امام يازدهم تعليمات عاليه قرآنى و نشر احكام الهى و مناظرات كلامى جنبش علمى خاصى را تجديد كرد ، و فرهنگ شيعى - كه تا آن زمان شناخته شده بود - در رشتههاى ديگر نيز مانند فلسفه و كلام باعث ظهور مردان بزرگى چون يعقوب بن اسحاق كندى ، كه خود معاصر امام حسن عسكرى بود و تحت تعليمات آن امام ، گرديد .

در قدرت علمى امام ( ع ) - كه از سرچشمه زلال ولايت و اهل بيت عصمت مايه ور بود - نكتهها گفتهاند ، از جمله : همين يعقوب بن اسحاق كندى فيلسوف بزرگ عرب كه دانشمند معروف ايرانى ابونصر فارابى شاگرد مكتب وى بوده است ،در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و كتابى را كه بر رد قرآن نوشته بود سوزانيد و بعدها از دوستداران و در صف پيروان آن حضرت درآمد .

شهادت امام حسن عسكرى ( ع )

شهادت آن حضرت را روز جمعه هشتم ماه ربيع الاول سال 260 هجرى نوشتهاند .

در كيفيت وفات آن امام بزرگوار آمده است : فرزند عبيدالله بن خاقان گويدروزى براى پدرم ( كه وزير معتمد عباسى بود ) خبر آوردند كه ابن الرضا - يعنى حضرت امام حسن عسكرى - رنجور شده ، پدرم به سرعت تمام نزد خليفه رفت و خبررا به خليفه داد .

خليفه پنج نفر از معتمدان و مخصوصان خود با او همراه كرد .

يكى از ايشان نحرير خادم بود كه از محرمان خاص خليفه بود ، امر كرد ايشان راكه پيوسته ملازم خانه آن حضرت باشند ، و بر احوال آن حضرت مطلع گردند .

وطبيبى را مقرر كرد كه هر بامداد و پسين نزد آن حضرت برود ، و از احوال او آگاه شود .

بعد از دو روز براى پدرم خبر آوردند كه مرض آن حضرت سخت شده است ، و ضعف بر او مستولى گرديده .

پس بامداد سوار شد ، نزد آن حضرت رفت و اطبارا - كه عموما اطباى مسيحى و يهودى در آن زمان بودند - امر كرد كه از خدمت آن حضرت دور نشوند و قاضى الفضات ( داور داوران ) را طلبيد و گفت ده نفر ازعلماى مشهور را حاضر گردان كه پيوسته نزد آن حضرت باشند .

و اين كارها را براى آن ميكردند كه آن زهرى كه به آن حضرت داده بودند بر مردم معلوم نشود و نزدمردم ظاهر سازند كه آن حضرت به مرگ خود از دنيا رفته ، پيوسته ايشان ملازم خانه آن حضرت بودند تا آنكه بعد از گذشت چند روز از ماه ربيع الاول سال 260ه .

ق آن امام مظلوم در سن 29 سالگى از دار فانى به سراى باقى رحلت نمود .

بعداز آن خليفه متوجه تفحص و تجسس فرزند حضرت شد ، زيرا شنيده بود كه فرزند آن حضرت بر عالم مستولى خواهد شد ، و اهل باطل را منقرض خواهد كرد ... تا دو سال تفحص احوال او ميكردند ....

اين جستجوها و پژوهشها نتيجه هراسى بود كه معتصم عباسى و خلفاى قبل و بعداز او - از طريق روايات مورد اعتمادى كه به حضرت رسول الله ( ص ) ميپيوست ،شنيده بودند كه از نرگس خاتون و حضرت امام حسن عسكرى فرزندى پاك گهر ملقب به مهدى آخر الزمان - همنام با رسول اكرم ( ص ) ولادت خواهد يافت و تخت ستمگران را واژگون و به سلطه و سلطنت آنها خاتمه خواهد داد .

بدين جهت به بهانه هاى مختلف مختلف در خانه حضرت عسكرى ( ع ) رفت و آمد بسيار ميكردند ،و جستجو مينمودند تا از آن فرزند گرامى اثرى بيابند و او را نابود سازد .

به راستى داستان نمرود و فرعون در ظهور حضرت ابراهيم ( ع ) و حضرت موسى ( ع ) تكرار ميشد .

حتى قابلههايى را گماشته بودند كه در اين كار مهم پى جويى كنند .

اما خداوند متعال - چنانكه در فصل بعد خواهيد خواند - حجت خود را از گزند دشمنان و آسيب زمان حفظ كرد ، و همچنان نگاهدارى خواهد كرد تا مأ موريت الهى خود را انجام دهد .

بارى ، علت شهادت آن حضرت را سمى ميدانند كه معتمد عباسى در غذا به آن حضرت خورانيد و بعد ، از كردار زشت خود پشيمان شد .

بناچار اطباى مسيحى ويهودى كه در آن زمان كار طبابت را در بغداد و سامره به عهده داشتند ، به ويژه در مأ موريتهايى كه توطئه قتل امام بزرگوارى مانند امام حسن عسكرى ( ع ) در ميان بود ، براى معالجه فرستاد .

البته از اين دلسوزيهاى ظاهرى هدف ديگرى داشت ، و آن خشنود ساختن مردم و غافل نگهداشتن آنها از حقيقت ماجرا بود .

بعد از آگاه شدن شيعيان از خبر درگذشت جانگداز حضرت امام حسن عسكرى ( ع ) شهر سامره را غبار غم گرفت ، و از سوى صداى ناله و گريه برخاست .

مردم آماده سوگوارى و تشييع جنازه آن حضرت شدند .

ماجراى جانشين بر حق امام عسكرى(ع)

ابوالاديان ميگويد : من خدمت حضرت امام حسن عسكرى ( ع ) ميكردم .

نامه هاى آن حضرت را به شهرها ميبردم .

در مرض موت ، روزى من را طلب فرمود و چندنامهاى نوشت به مدائن تا آنها را برسانم .

سپس امام فرمود : پس از پانزده روز باز داخل سامره خواهى شد و صداى گريه و شيون از خانه من خواهى شنيد ، و درآن موقع مشغول غسل دادن من خواهند بود .

ابوالاديان به امام عرض ميكند : اى سيد من ، هرگاه اين واقعه دردناك روى دهد ، امامت با كيست ؟ فرمود : هركه جواب نامه من را از تو طلب كند .

ابوالاديان ميگويد : دوباره پرسيدم علامت ديگرى به من بفرما .

امام فرمود : هركه بر من نماز گزارد .

ابوالاديان ميگويد : باز هم علامت ديگرى بگو تا بدانم .

امام ميگويد : هر كه بگويد كه در هميان چه چيز است او امام شماست .

ابوالاديان ميگويد : مهابت و شكوه امام باعث شد كه نتوانم چيز ديگرى بپرسم .

رفتم و نامهها را رساندم و پس از پانزده روز برگشتم .

وقتى به در خانه امام رسيدم صداى شيون و گريه از خانه امام بلند بود .

داخل خانه امام ، جعفركذاب برادر امام حسن عسكرى را ديدم كه نشسته ، و شيعيان به او تسليت ميدهند و به امامت او تهنيت ميگويند .

من از اين بابت بسيار تعجب كردم پيش رفتم و تعزيت و تهنيت گفتم .

اما او جوابى نداد و هيچ سؤالى نكرد .

چون بدن مطهر امام را كفن كرده و آماده نماز گزاردن بود ، خادمى آمد وجعفر كذاب را دعوت كرد كه بر برادر خود نماز بخواند .

چون جعفر به نمازايستاد ، طفلى گندمگون و پيچيده موى ، گشاده دندانى مانند پاره ماه بيرون آمدو رداى جعفر را كشيد و گفت : اى عمو پس بايست كه من به نماز سزاوارترم .

رنگ جعفر دگرگون شد .

عقب ايستاد .

سپس آن طفل پيش آمد و بر پدر نمازگزارد و آن جناب را در پهلوى امام على النقى عليه السلام دفن كرد .

سپس رو به من آورد و فرمود : جواب نامهها را كه با تو است تسليم كن .

من جواب نامه رابه آن كودك دادم .

پس حاجزوشا از جعفر پرسيد : اين كودك كه بود ، جعفرگفت : به خدا قسم من او را نميشناسم و هرگز او را نديدهام .

در اين موقع ، عدهاى از شيعيان از شهر قم رسيدند ، چون از وفات امام ( ع )با خبر شدند ، مردم به جعفر اشاره كردند .

چند تن از آن مردم نزد جعفر رفتند واز او پرسيدند : بگو كه نامههايى كه داريم از چه جماعتى است و مالها چه مقداراست ؟ جعفر گفت : ببينيد مردم از من علم غيب ميخواهند ظاهر شد و از قول امام گفت : اى مردم قم با شما نامههايى است از فلان و فلان و هميانى ( كيسهاى ) كه درآن هزار اشرفى است كه در آن ده اشرفى است با روكش طلا .

شيعيانى كه از قم آمده بودند گفتند : هركس تو را فرستاده است امام زمان است اين نامهها و هميان را به او تسليم كن .

جعفر كذاب نزد معتمد خليفه آمد و جريان واقعه را نقل كرد .

معتمد گفت : برويد و در خانه امام حسن عسكرى ( ع ) جستجو كنيد و كودك را پيدا كنيد .

رفتند و از كودك اثرى نيافتند .

ناچار صيقل كنيز حضرت امام عسكرى ( ع ) راگرفتند و مدتها تحت نظر داشتند به تصور اينكه او حامله است .

ولى هرچه بيشترجستند كمتر يافتند .

خداوند آن كودك مبارك قدم را حفظ كرد و تا زمان ما نيزدر كنف حمايت حق است و به ظاهر از نظرها پنهان ميباشد .

درود خداى بزرگ براو باد .